โครงการพัฒนาทักษะผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์รุ่นใหม่” เป็นความร่วมมือของ สวทช. มหาวิทยาลัยแม่โจ้ วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีเชียงใหม่ และบริษัทผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ ที่มุ่งเน้นบ่มเพาะคนรุ่นใหม่สู่การเป็น “ผู้ประกอบการเมล็ดพันธุ์” ที่จะสร้างเครือข่ายการผลิตเมล็ดพันธุ์สู่ชุมชน

โครงการพัฒนาทักษะผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์รุ่นใหม่” เป็นความร่วมมือของ สวทช. มหาวิทยาลัยแม่โจ้ วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีเชียงใหม่ และบริษัทผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ ที่มุ่งเน้นบ่มเพาะคนรุ่นใหม่สู่การเป็น “ผู้ประกอบการเมล็ดพันธุ์” ที่จะสร้างเครือข่ายการผลิตเมล็ดพันธุ์สู่ชุมชน

สวทช.ครบรอบ 3 ทศวรรษ โชว์ผลงานวิจัยเด่นด้านเกษตรและอาหาร ตอบโจทย์ยุทธศาสตร์ชาติ เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต เพิ่มขีด ความสามารถในการแข่งขันทั้งภาคเกษตรและอุตสาหกรรม สอดคล้องกับโมเดล BCG นโยบายรัฐบาลซึ่งเป็นวาระแห่งชาติ มีเป้าหมายในการขับเคลื่อนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ไปพร้อมกับ การข้บเคลื่อนเศรษฐกิจและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน

การบรรยายหัวข้อ “3 ทศวรรษ แห่งความต่อเนื่อง ความสำคัญและผลกระทบ : เกษตรและอาหาร” ในงานแถลงข่าวสรุปผลงาน สวทช. ประจำปี 2563 NSTDA Beyond Limits: 3 Decades of Impact วันอังคารที่ 9 กุมภาพันธ์ 2564

ดร.ณรงค์ ศิริเลิศวรกุล ผู้อำนวยการ สวทช. บรรยายเรื่อง 10 เทคโนโลยีที่ควรจับตามอง ในปีนี้ 10 เทคโนโลยี ที่สวทช. เลือกมาเป็นการคาดการณ์เทคโนโลยีที่จะมีผลกระทบได้อย่างชัดเจนใน 3-5 ปีข้างหน้า แต่มีความเป็นไปได้สูงที่จะส่งผลกระทบกับชีวิตและธุรกิจในอนาคตอันใกล้นี้

สุขใจ ภัทราพล วนะธนนนท์ อีกหนึ่งตัวอย่างของเกษตรกรผู้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยี การผลิตผักสดอินทรีย์ และการผลิตเมล็ดพันธุ์คุณภาพ จากโครงการภายใต้ความร่วมมือระหว่างสถาบันการจัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร สวทช. และมหาวิทยาลัยแม่โจ้

Bio economy หรือเศรษฐกิจชีวภาพ คือการใช้ทรัพยากรชีวภาพต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น พืช สัตว์ หรือสิ่งมีชีวิตอื่นๆ รวมทั้งผลิตภัณฑ์ต่างๆ ในการค้นพบสารสำคัญใหม่ๆ แต่อาศัยวิธีการอย่างเป็นระบบ เช่น เริ่มต้นจากการสร้างคลังสิ่งมีชีวิตที่เรียกว่า National biobank จากนั้นจึงใช้ความรู้สมัยใหม่ เช่น ความรู้เกี่ยวกับสารพันธุกรรมที่เรียกว่า genomics และกระบวนการควบคุมการสร้างและค้นหาสารออกฤทธิ์สำคัญ ซึ่งเรียกว่า Functional ingredients โดยใช้กระบวนการที่มีประสิทธิภาพสูงแบบรวดเร็ว ที่เรียกว่าระบบ High throughput screening และเพิ่มปริมาณผลิตภัณฑ์ด้วยเทคโนโลยี Plant Factory หรือ Cell Factory ที่ควบคุมปัจจัยแวดล้อมทุกอย่างจนได้ผลผลิตสูง สุดท้ายเมื่อได้ functional ingredients มาแล้วเรายังมีเทคโนโลยีที่ใช้ปรับปรุง เปลี่ยนแปลง หรือเพิ่มการออกฤทธิ์ของสารที่ได้ รวมทั้งทดสอบมาตรฐานและควบคุมการผลิตทุกขั้นตอน

BIOBANK ทรัพยากรชีวภาพเป็นทุนพื้นฐานสำคัญของประเทศ เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจฐานชีวภาพ ประเทศไทยมีจุดแข็งเรื่องความหลากหลายทางชีวภาพสูง แต่มีอัตราการทำลายพื้นที่ธรรมชาติสูงกว่าการค้นพบ และการวิจัยเพื่อการสร้างมูลค่า BIOBANK จะมีการเก็บข้อมูลทางพันธุกรรมด้าน DNA ด้วย ทำให้มีประโยชน์อย่างยิ่งด้านการแพทย์ BIOBANK ยังเป็นคลังความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ที่สำคัญ ซึ่งเป็นสมบัติของประเทศ

สวทช. ได้ดำเนินโครงการจากการสนับสนุนเงินงบประมาณจากรัฐบาล ภายใต้โครงการขนาดใหญ่ที่มีผลกระทบต่อสังคมอย่างกว้างขวาง หรือ Big Rock Project ก่อให้เกิดการจัดตั้ง FabLab ในโรงเรียนมัธยมศึกษาและวิทยาลัยเทคนิค พร้อมทั้งให้การสนับสนุนเครื่องมือ อุปกรณ์ และวิศวกรผู้เชี่ยวชาญประจำ FabLab

นักวิจัย สวทช. พัฒนาข้าวเหนียวสายพันธุ์ใหม่ “พันธุ์หอมนาคา” มีคุณสมบัติทนทานต่อภาวะน้ำท่วมฉับพลับ ทนแล้ง ต้านทานโรคไหม้ โรคขอบใบแห้ง ลำต้นแข็งแรงไม่หักล้มง่าย ขนาดต้นสูงปานกลาง ทำให้เก็บเกี่ยวง่าย สอดรับกับการทำนาสมัยใหม่ และแนวโน้มการทำนาในอนาคต ที่ใช้เครื่องจักรแทนแรงงานคน

สวทช. มีเป้าหมายในการดำเนินงานภายใต้กองทุนนี้ เพื่อสร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้ และเกิดการต่อยอดองค์ความรู้ไปพัฒนาประเทศ โดยนอกจากผู้บริจาคจะได้ร่วมสนับสนุนการพัฒนาประเทศแล้ว ยังสามารถนำยอดการบริจาค ไปใช้สิทธิประโยชน์ในการลดหย่อนภาษีได้อีกด้วย

การพัฒนาประเทศไทยไปสู่ Thailand 4.0 ต้องก้าวข้ามปัญหา อุปสรรคต่างๆ อาทิ ปัญหาทรัพยากรเสื่อมโทรม ขยะล้นเมือง โลกร้อน รวมถึงรายได้เกษตรกรที่ไม่เพิ่มขึ้น กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มุ่งขับเคลื่อน BCG โมเดล รูปแบบการพัฒนาเศรษฐกิจใหม่ ที่เร่งให้เศรษฐกิจเติบโตแบบก้าวกระโดดอย่างทั่วถึง บนฐานการพัฒนาที่ยั่งยืน