ไทย-จีน ผสานกำลังร่วมขับเคลื่อนงานวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะและปัญญาประดิษฐ์ ฉลอง 50 ปี ความสัมพันธ์ทางการทูต

 วันที่ 18 ตุลาคม 2568 – นครเซี่ยงไฮ้ สาธารณรัฐประชาชนจีน – ศาสตราจารย์ ดร.ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ได้เข้าร่วมการประชุม China-Thailand Forum on Intelligent Rehabilitation Technology and Industrial Development และพิธีเปิดห้องปฏิบัติการร่วมด้านวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะจีน-ไทย ภายใต้โครงการ Belt and Road USST-NSTDA ณ มหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้เพื่อวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (USST) พร้อมด้วย ดร.ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย ผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) ดร.ศรัณย์ สัมฤทธิ์เดชขจร ประธานกลุ่มความร่วมมือด้านวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพและเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวกแห่งเอเชีย (CREATe Asia) ดร.กิตติ วงศ์ถาวราวัฒน์ ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัย กลุ่มนวัตกรรมแพลตฟอร์มดิจิทัลสุขภาพการแพทย์ สวทช. และคณะนักวิจัยไทยเข้าร่วมการประชุม

ในฐานะพันธมิตรผู้ร่วมก่อตั้ง ศาสตราจารย์ ดร.ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการ สวทช. ได้ร่วมกล่าวปาฐกถาในพิธีเปิดการประชุมและพิธีเปิดห้องปฏิบัติการร่วมด้านวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะจีน-ไทย ซึ่งเป็นไปตามบันทึกความร่วมมือระหว่าง สวทช. และ USST เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2568 เพื่อร่วมกันขับเคลื่อนและส่งเสริมการวิจัยด้านวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะ (Intelligent Rehabilitation Engineering) มุ่งเน้นการะการแลกเปลี่ยนทางเทคนิคในด้านการฟื้นฟูสมรรถภาพ การดูแลผู้สูงอายุ และหุ่นยนต์ (rehabilitation, elderly care, and robotics) เพื่อขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านและการใช้ประโยชน์จากผลงานวิจัยด้านสุขภาพและสุขภาวะ เตรียมความพร้อมสำหรับการเข้าสู่สังคมผู้สูงวัย

ผู้อำนวยการ สวทช. ได้เน้นย้ำถึงความร่วมมือระหว่างทั้งสองประเทศ โดยปี 2568 เป็นปีแห่งการเฉลิมฉลองครบรอบ 50 ปีความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างไทยและจีน และการก่อตั้งห้องปฏิบัติการร่วมฯ นี้เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของความมุ่งมั่นร่วมกันในการสร้างสรรค์อนาคตที่ขับเคลื่อนด้วยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม โดยห้องปฏิบัติการร่วมฯ นี้เป็นจุดศูนย์รวมของการวิจัยด้านหุ่นยนต์ (Robotics) และ ปัญญาประดิษฐ์ (AI) กับการดูแลและคุณภาพชีวิตของมนุษย์ มุ่งเน้นการวิจัยและพัฒนาเพื่อตอบโจทย์ความท้าทายระดับโลกที่ประชากรสูงวัยกำลังเพิ่มมากขึ้นและภาระที่เกิดขึ้นจากโรคเรื้อรัง และจะเป็นแหล่งรวมของผู้เชี่ยวชาญในการพัฒนาเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง เช่น หุ่นยนต์ฟื้นฟูสมรรถภาพ (rehabilitation robotics) การปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับคอมพิวเตอร์ (human-computer interaction) และนวัตกรรมข้ามศาสตร์

และได้แสดงความมุ่งมั่นของ สวทช. ที่จะผลักดันความร่วมมือนี้อย่างต่อเนื่องผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ได้แก่ การวิจัยร่วม การสร้างต้นแบบ การถ่ายทอดเทคโนโลยี และการบูรณาการโซลูชันการฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะสู่การใช้งานจริงในโรงพยาบาลและชุมชน โดยความร่วมมือระหว่าง สวทช. และ USST จะเป็นแบบอย่างของความร่วมมือระหว่างประเทศที่ครอบคลุม ยั่งยืน โดยมีประชาชนผู้ใช้ประโยชน์จากงานวิจัยเป็นศูนย์กลาง เพื่อนำไปสู่การพัฒนาที่จับต้องได้ซึ่งจะยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้คนอย่างแท้จริง

การประชุมวิชาการได้จัดขึ้นภายใต้หัวข้อ “Empowering the Future: China-Thailand Collaboration in Intelligent Rehabilitation Engineering” โดยมีผู้เข้าร่วมงานกว่า 200 คน ประกอบด้วยผู้นำภาคอุตสาหกรรม ผู้กำหนดนโยบาย และผู้เชี่ยวชาญจากทั้งสองประเทศกว่า 20 ท่าน และได้รับเกียรติจาก Prof. Xinyuan Zhu อธิการบดีมหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้เพื่อวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (USST) นางสาวปฤณัต อภิรัตน์ กงสุลใหญ่ ณ นครเซี่ยงไฮ้ Prof. Junbo Ge ซึ่งเป็น Academician จาก Chinese Academy of Sciences (CAS) และ Mr. Hongming Cao ผู้อำนวยการกรมชีววิทยาและเภสัชกรรม สำนักงานคณะกรรมการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งเทศบาลนครเซี่ยงไฮ้ เข้าร่วมการประชุมในครั้งนี้ด้วย

พร้อมกันนี้ สวทช. และ USST ได้ร่วมลงนามข้อตกลงว่าด้วยการร่วมผลิตบัณฑิต (Agreement on Joint Cultivation of Graduates) เพื่อร่วมกันผลิตบัณฑิตระดับสูงในสาขาวิศวกรรมอัจฉริยะระดับนานาชาติ ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนนักศึกษาเพื่อเพิ่มพูนประสบการณ์วิจัยและศึกษาต่อในสาขาวิศวกรรมอัจฉริยะ ณ USST โดย USST จะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการเดินทางและค่าครองชีพทั้งหมด และได้มีการหารือความร่วมมือกันในด้านอื่น ๆ ที่ครอบคลุมการวิจัยและพัฒนาของทั้งสองประเทศ โดยเฉพาะบทบาทของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ในปัจจุบันซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างการเปลี่ยนแปลงอย่างมากของระบบการศึกษาและการเรียนรู้ การผลิตกำลังคนเข้าสู่ภาคอุตสาหกรรม รวมถึงระบบเศรษฐกิจและภาคอุตสาหกรรมและการผลิตของโลก โดย สวทช. ยินดีเป็นสะพานเชื่อมความร่วมมือระหว่าง USST กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องภายในประเทศไทยเพื่อให้เกิดความร่วมมือและพัฒนาอย่างยั่งยืน

ในโอกาสนี้ USST ได้นำคณะเข้าเยี่ยมชมงานและห้องปฏิบัติการเพื่อสร้างความเชื่อมโยงงานวิจัยสู่การประยุกต์ใช้จริงในภาคอุตสาหกรรมและการแพทย์ ได้แก่ นิทรรศการเทคโนการการแลกเปลี่ยนทางเทคนิคโลยีฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะ (Intelligent Rehabilitation Technology Expo), Shanghai Engineering Research Center of Assistive Devices, Shanghai High-end Medical Equipment Innovation Center, Shanghai Zhuodao Medical Technology Co., Ltd., Shanghai First Rehabilitation Hospital (Kongjiang Branch) เพื่อศึกษาการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะในสถานพยาบาล และ Zhangjiang Science City ซึ่งเป็นศูนย์กลางนวัตกรรมและเทคโนโลยีที่สำคัญของเซี่ยงไฮ้

นอกจากนั้น ดร.ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย ผู้อำนวยการเนคเทค สวทช. และ ดร.ศรัณย์ สัมฤทธิ์เดชขจร ประธานกลุ่มความร่วมมือด้านวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพและเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวกแห่งเอเชีย (CREATe Asia) ได้เข้าร่วมการประชุมโต๊ะกลมในหัวข้อ “แนวโน้มความร่วมมือจีน-ไทย ในเทคโนโลยีและอุตสาหกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะ” โดยมี Prof. Hongliu Yu ผู้อำนวยการสถาบันวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะ มหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้เพื่อวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (USST) เป็นผู้ดำเนินรายการ ซึ่งที่ประชุมได้มีข้อสรุปร่วมกันว่า CREATe Asia จะทำหน้าที่เป็นสะพานเชื่อมและบูรณาการผู้เชี่ยวชาญและความสามารถด้านเทคโนโลยีช่วยเหลือและฟื้นฟูสมรรถภาพในระดับภูมิภาคเอเชีย ด้วยกลไกขององค์กรเพื่อระดมพลังความเชี่ยวชาญของสมาชิกเพื่อแก้ไขปัญหาและความท้าทายร่วมกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องสังคมสูงวัยและการเพิ่มขึ้นของโรคเรื้อรัง เน้นการถ่ายทอดเทคโนโลยีและบริการที่เข้าถึงได้เพื่อประโยชน์ต่อผู้ป่วย ผู้สูงอายุ และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงการสร้างพันธมิตรระหว่างสตาร์ทอัพด้านฟื้นฟูสมรรถภาพของทั้งสองประเทศ นำไปสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการที่ใช้ได้จริงในโรงพยาบาลและชุมชนในประเทศไทยและจีน

ภายในงานประชุมวิชาการ ยังมีการจัดแสดงนิทรรศการเทคโนโลยีฟื้นฟูสมรรถภาพอัจฉริยะ (Intelligent Rehabilitation Technology Exhibition) ควบคู่กันไปด้วย ซึ่งมีการจัดแสดงผลิตภัณฑ์และโซลูชันนวัตกรรมจากองค์กรชั้นนำที่ร่วมงานกับ USST สำหรับบทบาทของ สวทช.และ USST ได้ร่วมกันริเริ่ม Coalition of Rehabilitation Engineering and Assistive Technology of Asia (CREATe Asia) และเป็นเจ้าภาพร่วมในการจัดงาน International Conventions on Rehabilitation Engineering and Assistive Technology (i-CREATe) หลายครั้ง ช่วยเสริมสร้างการพัฒนาด้านวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพและพัฒนาอุตสาหกรรมที่บูรณาการร่วมกันของทั้งสองประเทศ