มีหลายคนบอกกันมาว่า เว็บไซต์บนอินเทอร์เน็ต มีของฟรีให้ใช้งานมากมาย แต่ถ้ากลัวเรื่องลิขสิทธิ์มาก ๆ ให้ไปลองเลือกรายการบนเว็บไซต์ Public Domain จะได้มั่นใจได้ว่า สิ่งที่เอามาใช้นั้นฟรีจริงและไม่เสี่ยงกับการโดนฟ้องเรื่องลิขสิทธิ์  โดยส่วนตัวแล้วขอตั้งคำถามกับคุณผู้อ่านครับว่า “ของฟรีมีจริงหรือ ?”  ผมตั้งคำถามและยกตัวอย่างสิ่งใกล้ตัว คือเว็บไซต์ให้บริการภาพฟรีชื่อดังสองเว็บไซต์ครับ ได้แก่  https://pixabay.com/ และ  https://unsplash.com/ ที่เว็บไซต์แจ้งและหลายคนเขียนแจ้งไว้ว่าภาพใช้ฟรีและไม่มีลิขสิทธิ์  ผมถามคุณผู้อ่านว่าเคยอ่าน Terms ของการใช้งานในเว็บไซต์หรือยังครับ ?  ถ้ายัง ผมขอเวลาคุณผู้อ่าน Click ไปอ่าน Terms ของสองเว็บไซต์ ดังนี้

1. Pixabay Terms อ่านที่นี่ https://pixabay.com/service/terms/
2. Unsplash Terms อ่านที่นี่ https://unsplash.com/terms

ถ้าคุณจับจุดได้ คุณจะพบว่า ทั้งสองเว็บไซต์ ไม่อนุญาตให้คุณโหลด หรือใช้งาน ภาพที่มีโลโก้สินค้า , ภาพของผู้คนที่เป็นที่รู้จักโดยไม่ยินยอมจากคนเหล่านั้น หรือแม้กระทั่งภาพถ่ายสถานที่ ที่ไม่ได้รับอนุญาตในการนำไปใช้  สิ่งเหล่านี้ เป็น “กับดักของฟรี” ที่เราผู้ใช้งาน ละเลยในการศึกษาทำความเข้าใจ และ “วุ่นวาย” ถ้าเราจะอ่านในทุกข้อกำหนด ซึ่งนั่นทำให้คุณเผลอเข้าใจว่าใช้ได้ฟรีจริงและของฟรีมีจริง  อ้าว..คุณต้องมีคำถามว่า “แล้วเว็บไซต์จะโหลดมาทำไม?” ถ้ามันไม่ฟรีหรือมันทำให้คนทั่วไปสับสน คำตอบง่ายมากครับ เว็บไซต์จะบอกว่า ศิลปินที่อัพโหลดภาพเข้ามาหรือผู้ใช้งานที่นำภาพไปใช้งาน ทางเว็บไซต์ไม่มีส่วนรับผิดชอบ เนื่องจากได้ประกาศ Terms เอาไว้แล้วก่อนการใช้งาน และการฟ้องร้องนั้น ศิลปินและผู้ใช้งานต้องเป็นฝ่ายรับผิดชอบครับ !! และอย่าคิดว่าเรื่องแบบนี้มันยากที่จะตามตัว เนื่องจากมีกระบวนการติดตามที่ส่งถึงองค์กรของเราและไล่ยาวไปถึง Log การใช้งานระบบที่คุณต่อสู้ได้ยากมากหากไม่มีความรู้ด้านการจัดการระบบดังกล่าว  “แล้วจะใช้ของฟรีอย่างไรให้ปลอดภัยถ้าเว็บไซต์นั้นบอกว่าฟรี  ?”  อย่างที่ได้แจ้งครับ หากคุณอยากใช้ของฟรีจริง คุณควรอ่านและทำความเข้าใจ Terms ของเว็บไซต์ก่อนเป็นอันดับแรกเพื่อลดความเสี่ยงในการ “ฟ้องร้อง” ที่สำคัญ ในการใช้งานภาพถ่ายหรือเว็บไซต์ต่าง ๆ ที่ดาวน์โหลดผ่านอินเทอร์เน็ต มักจะมีข้อกำหนดในการใช้งาน การแสดงความเป็นเจ้าของในแต่ละภาพ คุณควรทำความเข้าใจก่อนใช้งาน หรือถ้าไม่มีข้อกำหนดดังกล่าว ให้หลีกเลี่ยงการใช้งานครับ  เพราะของฟรีในโลกนี้ไม่มีจริง สิ่งที่ฟรีจริงคือรักของพ่อแม่และรักจากตัวเราครับ  แต่ช้าก่อน..ที่สำคัญท้ายสุด..เว็บไซต์เมืองไทยที่เป็นภาพฟรีใช้ฟรีก็มีจริงแล้วนะครับ ได้แก่เว็บไซต์ oer.learn.in.th ของ สวทช. ที่เราสามารถเลือกภาพไปใช้ได้อย่างสบายใจครับ

ภาพฟรีจาก https://pixabay.com/photos/kitten-cute-cat-white-domestic-1285341 ภาพนี้ Free for commercial use  No attribution required  และที่สำคัญไม่เสี่ยงกับ Terms ต่าง ๆ ที่กล่าวอ้างมาตั้งแต่ต้นครับ