รายการวันละนิดวิทย์เทคโนกับสวทช. ตอน กะหล่ำปลีดิบ มีโทษจริงหรือ กะหล่ำปลีดิบจะมีสารที่ชื่อกอยโตรเจน (Goitrogen) ซึ่งอยู่ในกลุ่มของสารที่ทำลายหรือขัดขวางไม่ให้ร่างกายดูดซึมหรือขัดขวางไม่ให้ร่างกายนำสารไปใช้ประโยชน์ พบมากในกะหล่ำ หัวผักกาด บรอกโคลี (broccoli) ถั่วต่างๆ และพืชตระกูลหัวหอม สารกอยโตรเจนมีฤทธิ์ยับยั้งในการสร้างฮอร์โมนในต่อมไทรอยด์ทำให้ร่างกายนำไอโอดีนในเลือดไปใช้ได้น้อยกว่าปรกติ หากเรารับประทานอาหารที่มีสารชนิดนี้มากเกินไปอาจทำให้ท้องอืดจนทำให้ร่างกายขาดสารไอโอดีนจนกลายเป็นโรคคอพอกได้ เมื่อเรานำผักพวกนี้ไปทำให้สุกเมื่อโดนความร้อนสารกอยโตรเจนก็จะสลายไปอย่างรวดเร็วเราจึงควรปรุงให้สุกก่อนทาน แต่อย่างไรก็ตามการกินกะหล่ำปลีดิบแล้วเป็นอันตรายต่อร่างกายจะต้องกินอย่างสม่ำเสมอและต้องกินครั้งละเป็นกิโลกรัมเลยทีเดียว

รายการวันละนิดวิทย์เทคโนกับสวทช. ตอน กรดยูริก คืออะไร ? กรดยูริกมาจากการย่อยสารพิวรีนซึ่งมีอยู่มากในอาหารประเภทสัตว์ปีก เครื่องในสัตว์ ผักกินยอดอย่างกระถินหรือชะอมซึ่งปรกติเราสามารถกำจัดกรดยูริกได้ทางปัสสาวะ แต่สำหรับบางคนที่ไม่สามารถขับกรดยูริกได้ตามปรกติ และทานอาหารพวกสัตว์ปีกหรือเครื่องในสัตว์มากเกินไปเมื่อร่างกายขับกรดยูริกออกได้ไม่หมดก็จะไปสะสมอยู่ตามส่วนต่างๆ โดยเฉพาะที่บริเวณข้อกระดูก ผนังหลอดเลือดและไต ซึ่งเป็นสาเหตุหลักทำให้เกิดโรคเก๊าท์ ถ้าเราหลีกเลี่ยงอาหารที่มีพิวรีนสูงก็จะช่วยลดกรดยูริกในร่างกายได้ และให้ทานผลไม้เยอะๆ ก็จะช่วยขับกรดยูริกออกมา

รายการวันละนิดวิทย์เทคโนกับสวทช. ตอน ดาวเคราะห์แคระ คืออะไร ? ดาวเคราะห์แคระเป็นดาวที่มีลักษณะคล้ายดาวเคราะห์หรือดาวเคราะห์น้อยโดยจะต้องเป็นวัตถุบนท้องฟ้าที่เป็นทรงกลม โคจรรอบดวงอาทิตย์มีวงโคจรไม่ชัดเจนและไม่เป็นบริวารหรือดวงจันทร์ของดาวอื่น สหพันธ์ดาราศาสตร์สากลเปลี่ยนสถานะดาวพลูโตจากดาวเคราะห์เป็นดาวเคราะห์แคระก็เพราะว่าดาวพลูโตมีวงโคจรเป็นรูปวงรีมีบางส่วนของวงโคจรซ้อนทับวงโคจรของดาวเนปจูนและเป็นดาวที่ไม่สามารถควบคุมแรงดึงดูดของตัวเองได้

รายการวันละนิดวิทย์เทคโนกับสวทช. ตอน การสกัดเย็น คืออะไร ? การสกัดเย็นคือการแยกส่วนของน้ำมันออกมาจากส่วนต่างๆ ของพืชอย่าง เมล็ด หัว ใบ ดอก ผล และเปลือก โดยการบีบอัดที่อุณภูมิปรกติโดยพืชที่นำมาสกัดเย็นจะต้องไม่ผ่านความร้อนหรือสารเคมีมาก่อนแล้วตั้งทิ้งไว้จนตกตะกอน จากนั้นจึงกรองเอาเฉพาะส่วนของน้ำมันที่บริสุทธิ์มาใช้ น้ำมันที่ได้จะใส สะอาด ไม่มีกลิ่นหืน และยังคงสภาพวิตามินต่างๆ ตามธรรมชาติไว้อย่างครบถ้วน ผลิตภัณฑ์หลายอย่างไม่ว่าจะเป็นเครื่องสำอาง แชมพู ครีมนวดผม และผลิตภัณฑ์เสริมอาหารชนิดแคปซูลบางอย่างก็ทำมาจากน้ำมันสกัดเย็น พืชที่นำมาสกัดเย็นจะเป็นพวกมะพร้าว งา จมูกข้าว และมะกรูด ไม่ควรเก็บน้ำมันสกัดเย็นไว้ที่อุณภูมิที่ต่ำกว่า 25 องศาเซลเซียสเพราะจะทำให้เป็นไข

รายการวันละนิดวิทย์เทคโนกับสวทช. ตอน ระบบ ISO คืออะไร? ISO มาจากคำว่า International Organization for Standardization (ISO) เป็นมาตรฐานการวัดคุณภาพองค์กรต่างๆ เพื่อรับรองระบบการบริหารและการดำเนินงานขององค์กรในแต่ละประเทศเพื่อให้เป็นมาตรฐานเดียวกันทั่วโลก ตัวเลขที่อยู่ด้านหลังคำว่า ISO นั้น หมายถึง สินค้าและบริการที่แตกต่างกัน เช่น โรงแรม ภัตตาคาร สนามบิน และ โรงงานอุตสาหกรรม เป็นต้น ระดับของมาตรฐานการวัดคุณภาพจะแบ่งออกเป็น 4 ระดับ ได้แก่ ISO9000 ISO9001 ISO9002 ISO9003 ซึ่งเป็นการวัดคุณภาพจากการจัดการขององค์กร และ ISO14000 จะเป็นเรื่องสิ่งแวดล้อม การจัดทำระบบคุณภาพ ISO มีข้อดีคือ ทำให้ผู้บริโภคมั่นใจในผลิตภัณฑ์ที่ใช้บริการว่าได้รับการคุ้มครองทั้งในเรื่องของ คุณภาพ และ ความปลอดภัย

รายการวันละนิดวิทย์เทคโนกับสวทช. ตอน ค่า pH คืออะไร ? ค่า pH เป็นค่าที่แสดงความเป็นกรด-เบส ของสารที่อยู่ในผลิตภัณฑ์ต่างๆ โดยค่า pH จะอยู่ในช่วง 1-14 ถ้าค่า pH น้อยกว่า 7 สารชนิดนั้นก็จะมีฤทธิ์เป็นกรด และถ้าค่า pH มากกว่า 7 สารชนิดนั้นก็จะมีฤทธิ์เป็นเบสหรือด่าง แต่ถ้าค่า pH นั้นมีค่าเท่ากับ 7 แสดงว่าสารชนิดนั้นเป็นกลางหรือที่เรียกว่า pH balance หรือไม่เป็นกรดหรือเบสไม่ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนัง การหาค่า pH ในสารต่างๆ มีประโยชน์มากมายในด้านการผลิตผลิตภัณฑ์ต่างๆ อย่างด้านอาหาร เครื่องดื่ม เครื่องสำอาง จนรวมไปถึงวงการการแพทย์ การเกษตร ฯลฯ

หนังสือแนวทางการออกแบบนิทรรศการทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี - Exhibition Design  คลิกเพื่อดาวน์โหลด ดาวน์โหลดจากคลัง OER

ตามที่มูลนิธิชัยพัฒนาได้จัดพิมพ์หนังสือ คลื่นยักษ์สึนามิ คลื่นอภิมหาภัย จำนวน 40,000 เล่ม เพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับคลื่นสึนามิให้แก่สาธารณชนโดยเฉพาะเยาวชนและนักศึกษา สำหรับใช้เป็นข้อมูลประกอบในการศึกษาและเพิ่มพูนความรู้ร่วมถึงวิธีการป้องกันภัย นั้นศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค/สวทช.) แปลและเรียบเรียง รวมถึงการจัดทำรูปเล่มและศิลปกรรม ท่านที่สนใจสามารถดาวน์โหลดได้คลิกลิงก์

สาร CFC หรือสารคาร์โรฟลูออโรคาร์บอน เป็นสารประกอบที่มนุษย์สร้างขึ้นมิได้เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มีแหล่งกำเนิดจากโรงงานอุตสาหกรรมและอุปกรณ์เครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น ตู้เย็น เครื่องปรับอากาศ แอร์ในรถยนต์ และจากสเปรย์ฉีดพ่น สาร CFC มีองค์ประกอบเป็น คลอรีน ฟลูออไรด์ และโพรวีน ซึ่งเป็นสารที่สามารถทำลายโอโซนชั้นบรรยากาศของโลกได้ ส่งผลให้รังสีอัลตราไวโอเลตหรือรังสียูวี ส่งมายังโลกได้มากกว่าปรกติและเป็นอันตรายต่อมนุษย์ เช่น ก่อให้เกิดเป็นมะเร็งผิวหนังได้

รายการ วันละนิด วิทย์เทคโน กับ สวทช. กระทรวงวิทย์ ตอน "ระบบนิเวศ คืออะไร?" ระบบนิเวศคือ ความสัมพันธ์อย่างเป็นระบบที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัวเรา ตัวอย่างเช่นความสัมพันธ์ระหว่าง สัตว์ พืช หรือแม้แต่มนุษย์อย่างเรา ๆ ในระบบนิเวศสิ่งมีชีวิตแต่ละกลุ่มจะมีความสัมพันธ์กันเป็นทอดๆ เช่น สัตว์กินพืช สัตว์กินสัตว์ และสัตว์ที่กินทั้งพืชและสัตว์ สุดท้ายเมื่อสิ่งมีชีวิตตายลงจุลินทรีย์ก็ทำหน้าที่ย่อยสลายซากสิ่งมีชีวิตต่อไป เมื่อใดก็ตามที่มีการเปลี่ยนแปลงในระบบนิเวศอย่างเช่น มีสารเคมีแปลกปลอมเข้ามาทำลายสิ่งมีชีวิตเพียงชนิดใดชนิดหนึ่งย่อมส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ อย่าง หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะในระบบนิเวศทุกๆ สิ่งมีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกันอย่างแยกไม่ออกทีเดียว

Peer assist เป็นการหาผู้ช่วย (ทีมผู้ช่วย) มาให้ความรู้ แลกเปลี่ยนประสบการณ์ถึงโครงงานที่กำลังจะลงมือทำ เป็นกระบวนการหนึ่งที่ British Petroleum (BP) เรียกว่า การเรียนรู้ก่อนลงมือทำ (Leraning before doing) เพื่อเป็นการสะสมความรู้ ประสบการณ์ก่อนการทำงาน การพบปะของทีมที่ร้องขอ และทีมช่วยเหลืออาจใช้เวลาครึ่งวันถึง 2 วัน (more…)

อีกหนึ่งตัวอย่างของการจัดการความรู้ในหน่วยงานระดับมหาวิทยาลัย คือ Mara University of Technology หรือ UiTM ประเทศมาเลเซีย ที่ห้องสมุดเป็นผู้รับผิดชอบหลักในการดำเนินงาน ติดตามตัวขับเคลื่อนที่สำคัญสำหรับการประยุกต์ใช้ KM การพัฒนาระบบ KM KM Roadmap รวมถึงผลกระทบของและความสำเร็จที่เกิดขึ้น (more…)