วันที่ 3 มิถุนายน 2568 ศาสตราจารย์ ดร.ศุภชัย ปทุมนากุล ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) พร้อมด้วย นางสาวสุณีย์ เลิศเพียรธรรม รองปลัดกระทรวง อว. นำคณะผู้บริหารระดับสูง หัวหน้าหน่วยงาน ข้าราชการ และเจ้าหน้าที่กระทรวง อว. ร่วมลงนามถวายพระพรสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา 3 มิถุนายน 2568 ณ ศาลาสหทัยสมาคมในพระบรมมหาราชวัง ในโอกาสนี้ ดร.ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย ผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) สวทช. และ นางสาวสิรินทร อินทร์สวาท รองผู้อำนวยการศูนย์ เนคเทค เป็นผู้แทนของสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ สวทช. เข้าร่วมในพิธี  

✨ร่วมเปิดมุมมองการพัฒนา ThaiLLM โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่สำคัญ พร้อมประเด็นความก้าวหน้า ความท้าทาย สู่ความร่วมมือ เพื่อสร้างอนาคตที่ขับเคลื่อนด้วย AI ของประเทศไทย🚀 . 🚨สวทช. และหน่วยงานพันธมิตร ขอเชิญทุกท่านร่วมงานสัมมนา “Thai LLM และความท้าทายของโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลประเทศไทย” พบผู้บริหาร ผู้เชี่ยวชาญระดับแนวหน้าในแวดวง AI มาร่วมนำเสนอมุมองความก้าวหน้า และความท้าทายในการพัฒนาโมเดลภาษาไทยขนาดใหญ่ (Thai Large Language Model: ThaiLLM) เพื่อรองรับการพัฒนา AI ที่เข้าใจภาษาไทย บริบท และวัฒนธรรมของคนไทยโดยเฉพาะ . 🎯ไฮไลท์กิจกรรมภายในงาน ✅การบรรยาย และเสวนา โดยผู้เชี่ยวชาญหลากหลายสาขา นำเสนอการพัฒนา LLM ภาษาไทย รวมถึงบทบาทของโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ระบบประมวลผลข้อมูลขนาดใหญ่ (HPC), ระบบคลาวด์ และเครือข่ายอินเทอร์เน็ต พร้อมแลกเปลี่ยนแนวคิด ประสบการณ์การนำ LLM ไปใช้ประยุกต์งานจริง ✅Workshop สุด Exclusive เจาะลึกเบื้องหลัง “Pathumma LLM” LLM ภาษาไทยที่พัฒนาขึ้นโดยทีมนักวิจัย เนคเทค สวทช. พร้อมทดลองใช้เครื่องมือ AI ต่างๆ *เฉพาะผู้ที่ลงทะเบียน Onsite และได้สำรองที่นั่งล่วงหน้าเท่านั้น ✅บูธนิทรรศการ ผลงานวิจัยนวัตกรรม โซลูชันด้าน AI จากหน่วยงานภาครัฐ ภาคการศึกษา ภาคเอกชน และบริการให้คำปรึกษาสำหรับผู้สนใจพัฒนา AI เพื่อใช้งานภายในองค์กร . 📅ในวันศุกร์ที่ 6 มิถุนายน 2568 🕘 9.00 - 15.00 น. 📌Onsite + Workshop: รับจำนวนจำกัด 📍ณ ห้องแถลงข่าว ชั้น 1 อาคารพระจอมเกล้า กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ถนนโยธี กรุงเทพฯ 🌍Online: ไม่จำกัดจำนวน ผ่าน Webex Event Platform 👉ลงทะเบียนได้ที่ https://www.nstda.or.th/r/4wqQM 🆓(ไม่มีค่าใช้จ่าย) . 📢ห้ามพลาด! เพราะงานนี้คือโอกาสดีที่คุณจะได้เรียนรู้ แลกเปลี่ยนความคิด และสร้างเครือข่ายความร่วมมือเพื่อช่วยขับเคลื่อนอนาคต ThaiLLM และการพัฒนา AI ของประเทศไทยได้อย่างมั่นคง

ขอเชิญเข้าร่วมสัมมนา “ลุยวิกฤตการค้าโลกใหม่ด้วยระบบวิเคราะห์ทดสอบตามมาตรฐานสากล: บทบาท NQI โดย สวทช.” จัดโดย: สายงานบริการโครงสร้างพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (STIS) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) วัน-เวลา: วันที่ 11 มิถุนายน 2568 เวลา 08.30 – 15.30 น. สถานที่: ห้องประชุม CC-405 ชั้น 4 อาคารศูนย์ประชุมอุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย จ.ปทุมธานี เนื้อหาสำคัญ: ระบบวิเคราะห์ทดสอบเพื่อยกระดับคุณภาพสินค้า การประเมินความปลอดภัย อาหาร เครื่องมือแพทย์ และผลิตภัณฑ์นวัตกรรม มาตรฐานสากล เช่น ISO/IEC17025 เยี่ยมชมห้องปฏิบัติการจริงของหน่วยงานภายใต้ สวทช. รับจำนวนจำกัดเพียง 90 ท่านเท่านั้น ลงทะเบียนฟรีได้ที่: 👉 https://forms.gle/jukQx5MUzWwJFJfg7 สอบถามเพิ่มเติม: โทร. 02-564-7000 ต่อ 71578 (คุณมนัสนันท์) อีเมล: manutsanan@nstda.or.th

ปทุมธานี - 30 พฤษภาคม 2568 : 2 หน่วยงานวิจัยระดับประเทศของไทยและจีน ได้แก่ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดยศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (BIOTEC) และ สถาบันวิจัยพฤกษศาสตร์คุนหมิง (Kunming Institute of Botany: KIB) สถาบันวิจัยด้านพฤกษศาสตร์ชั้นนำของสาธารณรัฐประชาชนจีน ภายใต้สถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน (Chinese Academy of Sciences: CAS) ลงนามความร่วมมือด้านการวิจัยทางการเกษตรและเทคโนโลยีชีวภาพ การผนึกกำลังครั้งนี้มีเป้าหมายเพื่อนำจุดเด่นของแต่ละหน่วยงานมาร่วมกันสร้างองค์ความรู้และงานวิจัยด้านการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ความหลากหลายทางชีวภาพอย่างยั่งยืนของจีนและภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีนายหม่า มิงเกิง ที่ปรึกษาด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สถานเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทย ร่วมแสดงความยินดี พร้อมด้วยผู้บริหาร และนักวิจัยจากทั้งสองหน่วยงานร่วมในงาน   ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เชาวรีย์ อรรถลังรอง ผู้อำนวยการศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (BIOTEC) สวทช. กล่าวว่า ไบโอเทค สวทช. และ KIB มีกรอบความร่วมมือเรื่อง international cooperation in education and research ระยะเวลา 5 ปี ตั้งแต่วันที่ 30 พฤษภาคม 2568 ถึง 29 พฤษภาคม 2573 โดยจะร่วมมือกันในหลายสาขา เช่น การพัฒนาผ้าแห่งอนาคต (next generation) จากวัสดุลูกผสมที่รวมไมซีเลียม (เห็ดรา) และเส้นใยจากพืชเข้าด้วยกัน และการศึกษาห่วงโซ่มูลค่าอย่างครบวงจรของพืชเศรษฐกิจ เช่น มะม่วง ทุเรียน และอะโวคาโด ตั้งแต่งานวิจัยในระดับห้องปฏิบัติการ งานภาคสนาม การใช้ชีวภัณฑ์กำจัดศัตรูพืช งานวิจัยโรคพืช งานวิจัยราทำลายแมลง งานด้านเห็ดรา ไปจนถึงการพัฒนาผลิตภัณฑ์เพิ่มมูลค่า และเทคนิคการเก็บรักษาเมล็ดระยะยาว (มากกว่า 50 ปี) รวมถึงการแลกเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ และมีแผนในการแลกเปลี่ยนบุคลากรระหว่างกันอีกด้วย “ไบโอเทค สวทช. มีการดำเนินงานด้านการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพในหลายส่วนงาน อาทิ เห็ด รา ชีวภัณฑ์ จุลินทรีย์ทางการเกษตร คลังเก็บจุลินทรีย์ และธนาคารทรัพยากรชีวภาพ ขณะที่ KIB ของจีน มีบทบาทสำคัญในการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่พื้นที่ตั้ง KIB ในเมืองคุนหมิง มณฑลยูนนาน ซึ่งเป็นภูมิภาคที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงที่สุดแห่งหนึ่งของโลก โดยเฉพาะพืชในเขตร้อนและกึ่งร้อน ซึ่งโดดเด่นอย่างมากในการวิจัยการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชหายากและการใช้ประโยชน์ทรัพยากรชีวภาพอย่างยั่งยืนทั้งในระดับภูมิภาคและนานาชาติ ความร่วมมือระหว่าง 2 หน่วยงานวิจัยที่มีองค์ความรู้ด้านพฤกษศาสตร์ครั้งนี้ จึงจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการร่วมกันอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ความหลากหลายทางชีวภาพของภูมิภาค” Prof. Dr. Punuo Baimadanzeng (ศ.ดร.ผูหนัว ไป่มาตันเจิง) ผู้อำนวยการสถาบันพฤกษศาสตร์คุนหมิง (KIB) กล่าวว่า สถาบันวิจัยพฤกษศาสตร์คุนหมิง (Kunming Institute of Botany - KIB) เป็นสถาบันวิจัยชั้นนำด้านพฤกษศาสตร์ของสาธารณรัฐประชาชนจีน สังกัดโดยตรงกับสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน (Chinese Academy of Sciences - CAS) ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2481 โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาความหลากหลายของพืชและการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน โดยสถาบัน KIB ตั้งอยู่ในเมืองคุนหมิง มณฑลยูนนาน ซึ่งเป็นภูมิภาคที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงที่สุดแห่งหนึ่งของโลก โดยเฉพาะพืชในเขตร้อนและกึ่งร้อน KIB มีบทบาทสำคัญในการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช โดยมี Southwest China Germplasm Bank of Wild Species (GBOWS) ซึ่งเป็นศูนย์อนุรักษ์พันธุกรรมสิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่ ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2550 เพื่อรวบรวม เก็บรักษา และศึกษาทรัพยากรชีวภาพของพืช สัตว์ และจุลินทรีย์สายพันธุ์ป่า โดยเฉพาะในพื้นที่จีนตอนใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ปัจจุบันมีการจัดเก็บเมล็ดพันธุ์พืชป่ากว่า 94,000 ตัวอย่าง จากกว่า 11,000 สายพันธุ์ พร้อมทั้งมีหน่วยงานรองรับการอนุรักษ์ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ธนาคารดีเอ็นเอ หน่วยเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ และธนาคารจุลินทรีย์ ทั้งหมดนี้มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการวิจัยด้านความหลากหลายทางชีวภาพ การอนุรักษ์พันธุกรรมพืชหายาก และการใช้ประโยชน์ทรัพยากรชีวภาพอย่างยั่งยืนทั้งในระดับภูมิภาคและนานาชาติ รวมถึง KIB ยังมีสวนพฤกษศาสตร์คุนหมิง ซึ่งรวบรวมพืชมากกว่า 5,000 สายพันธุ์ รวมถึงพืชหายากและใกล้สูญพันธุ์ด้วย นอกจากนี้ KIB ยังมีบทบาทสำคัญในการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ โดยร่วมมือกับองค์กรต่างประเทศ อย่าง Centre for Mountain Futures และมีโครงการวิจัยร่วมกับหลายหน่วยงานในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ด้วยความเชี่ยวชาญและทรัพยากรที่หลากหลาย KIB จึงเป็นศูนย์กลางการวิจัยพฤกษศาสตร์ที่สำคัญของภูมิภาคเอเชีย และมีบทบาทสำคัญในการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพของจีนและภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ด้าน ดร.นัฐวุฒิ บุญยืน หัวหน้าทีมวิจัยปฏิสัมพันธ์ของจุลินทรีย์ทางการเกษตร BIOTEC สวทช. เปิดเผยถึงแผนการในอนาคตว่า หลังจากลงนามความร่วมมือในวันนี้ ทีมนักวิจัยทั้งสองหน่วยงานมีแผนจะขอทุนร่วมกัน เช่น กองทุนพิเศษกรอบความร่วมมือแม่โขง-ล้านช้าง (MLC Special Fund: MLCSF) ซึ่งมุ่งส่งเสริมการพัฒนาอย่างยั่งยืนและยกระดับคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง และทุนวิจัยร่วมระหว่างโครงการ CAS-NSTDA Joint Research Program ซึ่งเป็นโครงการความร่วมมือระหว่างสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน (CAS) และ สวทช. เพื่อส่งเสริมการวิจัยร่วมกันระหว่างนักวิจัยไทยและจีนจาก KIB เป็นต้น

(วันที่ 30 พฤษภาคม 2568) นางสาวศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) พร้อมด้วย ศาสตราจารย์ ดร.ศุภชัย ปทุมนากุล ปลัดกระทรวง อว. และ แพทย์หญิง เพชรดาว โต๊ะมีนา ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว. นำคณะผู้บริหารระดับสูง หัวหน้าหน่วยงาน ข้าราชการ และเจ้าหน้าที่กระทรวง อว. จัดพิธีเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา 3 มิถุนายน 2568 พร้อมลงนามถวายพระพรชัยมงคล ณ ห้องแถลงข่าวชั้น 1 อาคารพระจอมเกล้า สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ในโอกาสนี้ ศาสตราจารย์ ดร.ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) มอบหมายให้ ดร.กัลยา อุดมวิทิต รองผู้อำนวยการ สวทช. และ นางสาววสิรินทร อินทร์สวาท รองผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) สวทช. เป็นผู้แทนเข้าร่วมในพิธี #เฉลิมพระเกียรติ #วันเฉลิมพระชนมพรรษา #สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินี #ถวายพระพรชัยมงคล #กระทรวงอว #อว

(วันที่ 29 พฤษภาคม 2568) ณ Pro-t Farm อ.พานทอง จังหวัดชลบุรี: กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)โดย ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) และศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) จัดกิจกรรม "NSTDA x Press Interviews: ต้นแบบการเลี้ยงไข่ผำ ด้วยเทคโนโลยี IoT พร้อมองค์ความรู้โรงงานผลิตพืชอัจฉริยะ" ผนึกกำลังสมาพันธ์การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำไทย นำคณะสื่อมวลชน ชมต้นแบบการเพาะเลี้ยง “ไข่ผำ” พืชน้ำโปรตีนสูง สู่การผลิต “ผำพรีเมียม” ด้วยเทคโนโลยีเกษตรแม่นยำ ระบบการจัดการฟาร์มแบบครบวงจร ซึ่งเป็นความร่วมมืองานวิจัยเพื่อขยายผลสู่ชุมชนพร้อมถ่ายทอดองค์ความรู้สู่เกษตรกรอย่างเป็นรูปธรรม ไข่ผำเป็นพืชน้ำพื้นบ้านที่พบได้ทั่วไปในประเทศไทย มีปริมาณโปรตีนและคุณค่าทางอาหารสูง อย่างไรก็ตามการผลิตไข่ผำแบบดั้งเดิมยังประสบปัญหาความไม่สม่ำเสมอของผลผลิต การปนเปื้อน และขาดมาตรฐาน ทำให้ไม่สามารถตอบสนองความต้องการของตลาดที่กำลังเติบโต โดยเฉพาะในกลุ่มอุตสาหกรรมอาหารแห่งอนาคตและอาหารเฉพาะบุคคล Functional Food โดยความร่วมมืองานวิจัยเพื่อขยายผลสู่ชุมชนนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างมาตรฐานการผลิตผำที่แตกต่างจากผำทั่วไปในท้องตลาด นำไปสู่การแบ่งเกรดและเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ เทคโนโลยี สวทช. หัวใจสำคัญในการยกระดับการผลิต ‘ผำพรีเมียมปลอดภัย’ โตไวได้โปรตีนสูงภายใน 7 วัน ดร.เกรียงไกร โมสาลียานนท์ หัวหน้าทีมวิจัยนวัตกรรมโรงงานผลิตพืชสมุนไพร ไบโอเทค สวทช. กล่าวว่า ไบโอเทค สวทช. ได้นำองค์ความรู้เชิงลึกทางด้านสรีรวิทยาของพืชและความต้องการปัจจัยแวดล้อมที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต มาสนับสนุนการดำเนินงานร่วมกับเนคเทค สวทช. อย่างใกล้ชิด โดยได้กำหนดขอบเขตของปัจจัยที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชอย่างละเอียด ครอบคลุมทั้งด้านแสงสว่าง อุณหภูมิ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และสูตรปุ๋ยธาตุอาหารที่แม่นยำ ด้าน เนคเทค สวทช. เป็นหน่วยงานหลักในการพัฒนาและประยุกต์ใช้เทคโนโลยี IoT และระบบเกษตรแม่นยำ ฟาร์มอัจฉริยะ HandySense มาใช้ในกระบวนการผลิตให้ได้ปริมาณ คุณภาพ และมีความปลอดภัย ตลอดจนนวัตกรรมหลังการเก็บเกี่ยวเพื่อรักษาคุณภาพของไข่ผำ ดร.ศุภนิจ พรธีระภัทร นักวิจัยอาวุโส ทีมวิจัยเทคโนโลยีเกษตรดิจิทัล เนคเทค สวทช. กล่าวว่า เนคเทค สวทช. ผสานองค์ความรู้ด้านความต้องการของพืชจากไบโอเทค สวทช. มาผนวกกับข้อมูลการตรวจวัดจาก HandySense ระบบเกษตรแม่นยำ ฟาร์มอัจฉริยะ เพื่อให้ได้มาซึ่งสูตรการผลิตเฉพาะ (Growth Recipe) ที่เหมาะสมสำหรับการเพาะเลี้ยงไข่ผำในแต่ละรอบการผลิต โดยสามารถประมาณปริมาณผลผลิต ปริมาณโปรตีน และสามารถปรับปรุงกระบวนการผลิตได้ตามเป้าหมาย จากการติดตามการตรวจวัดสภาพอากาศและสภาพน้ำในบ่อเพาะเลี้ยงตลอด 1 ปี ที่ผ่านมา ทำให้สามารถจัดการกระบวนการเพาะเลี้ยงให้เหมาะสมกับสภาพอากาศที่เปลี่ยนไปตลอดช่วงปี โดยสามารถจะเก็บเกี่ยวไข่ผำได้ในทุก ๆ 7 วัน โดยได้ปริมาณและโปรตีนอยู่ในช่วงประมาณ 40% ต่อ 100 กรัมไข่ผำแห้ง นายนริชพันธ์ เป็นผลดี หัวหน้าทีมวิจัยเทคโนโลยีเกษตรดิจิทัล เนคเทค สวทช.  ให้ข้อมูลว่า HandySense ที่ติดตั้ง ณ Pro-T Farm ประกอบด้วยชุดเซนเซอร์ที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการตรวจวัดสภาพน้ำและสภาวะอากาศที่เหมาะสมแบบเรียลไทม์ โดยวัดค่าออกซิเจนละลายในน้ำ (DO) ค่าอุณหภูมิอากาศ ค่าความชื้น   ค่าก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) ค่าความเข้มข้นของปุ๋ย (EC) ค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) ที่เหมาะสมอยู่ระหว่าง 5 – 6.5 ค่าอุณหภูมิน้ำที่เหมาะสมอยู่ที่ 25-30 องศาเซลเซียส และค่าความเข้มแสง 200 ไมโครโมลต่อวินาทีต่อตารางเซนติเมตร โดยได้มีการกำหนดค่าต่าง ๆ  พร้อมระบบควบคุมที่สอดคล้องตามสูตรการผลิตเฉพาะ ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบและควบคุมอย่างใกล้ชิด เพื่อให้กระบวนการสังเคราะห์แสงของพืชดำเนินไปอย่างเต็มประสิทธิภาพ เกษตรกรสามารถเข้าถึงข้อมูลเหล่านี้ได้อย่างสะดวกผ่านสมาร์ตโฟน ที่ใช้งานและเข้าใจง่าย    ทำให้สามารถรับทราบสถานการณ์และปรับปัจจัยที่เกี่ยวข้องได้ทันท่วงที ตัวอย่างเช่น เมื่อเกษตรกรรับทราบข้อมูลจาก HandySense ว่าปริมาณแสงในระหว่างวันน้อยกว่าค่าที่เหมาะสม อาจพิจารณาใช้แสง LED เปิดเสริมในช่วงเวลากลางคืนได้ หรือหากปริมาณน้ำน้อยไปจนมีอุณหภูมิสูง ให้เพิ่มปริมาณน้ำเข้าไปในบ่อ เพื่อให้ได้อุณหภูมิที่เหมาะสม เป็นต้น   อีกทั้ง สวทช. โดย ศูนย์เทคโนโลยีไมโครอิเล็กทรอนิกส์ (ทีเมค) ยังได้พัฒนาเครื่องมือในการตรวจวัดปริมาณไนเตรท (Nitrate Meter) ในผลผลิตไข่ผำจากฟาร์มวิจัย เพื่อให้ทราบว่าควรบริโภคผักผลไม้หรือแหล่งอาหารที่มีไนเตรทได้ปริมาณเท่าไรต่อวันจึงเหมาะสมตามมาตรฐาน CODEX ทั้งนี้เพื่อให้องค์ความรู้กับประชาชนในการบริโภคอาหารแบบปลอดภัยต่อสุขภาพ ดร.ศุภนิจ กล่าวเสริมว่า เนคเทค สวทช. นอกจากการพัฒนาระบบการตรวจวัดและติดตามแบเรียลไทม์เพื่อควบคุมตัวแปรในกระบวนการผลิตแล้ว ยังได้ร่วมกับนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์ จังหวัดฉะเชิงเทรา พัฒนากระบวนการหลังการเก็บเกี่ยว (Post-Harvest) เช่น ระบบการล้างฆ่าเชื้อ เพื่อลดความเสี่ยงจากการปนเปื้อนต่าง ๆ เช่น ยาฆ่าแมลงหรือสารเคมีที่อาจลอยมากับอากาศเข้ามาในโรงเรือน หรือจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรคทางเดินอาหารในมนุษย์ รวมไปถึงกระบวนการเพิ่มความสดให้กับทุกเม็ดไข่ผำหลังการเก็บเกี่ยว โดยนำเทคโนโลยีนาโนบับเบิลและโอโซนมาประยุกต์ใช้ในการกระบวนการทำความสะอาดไข่ผำ ทำให้ได้ไข่ผำปลอดเชื้อ ไม่มีกลิ่นเหม็นเขียว และสามารถยืดอายุการเก็บรักษาไว้ได้นานกว่าทั่วไป ในฟาร์มต้นแบบการผลิตไข่ผำปลอดเชื้อโปรตีนสูงนี้ ยังมีการใช้กระบวนการฟรีซดราย (Freeze Dry) เพื่อทำไข่ผำแห้งที่ไม่สูญเสียค่าโปรตีน มีกลิ่นหอม สีสวย เหมาะกับการนำไปแปรรูปเพิ่มมูลค่าสูง และยังเก็บรักษาได้นานเป็นปี เทคนิคดังกล่าวเป็นนวัตกรรมที่เนคเทคพัฒนาขึ้น และมีความพร้อมในการถ่ายทอดเทคโนโลยี   ปัจจุบันการวิจัยภายใต้ความร่วมมือนี้กำลังเก็บข้อมูลเพื่อสร้างเป็นฐานข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ซึ่งจะนำไปพัฒนาแบบจำลองปัญญาประดิษฐ์ (AI Model) ต่อไป โดย AI จะเข้ามามีบทบาทสำคัญในการวิเคราะห์ชุดข้อมูลที่ซับซ้อน ช่วยปรับปรุงสูตรการผลิตให้มีความแม่นยำยิ่งขึ้นไปอีก รวมทั้งพยากรณ์ปริมาณและคุณภาพผลผลิต AI ที่จะได้จากต้นแบบนี้ ยังสามารถพัฒนาไปสู่ระบบการจัดการฟาร์มแบบอัตโนมัติในอนาคตสำหรับพืชอื่น ๆ ต่อไปได้อีกด้วย "หัวใจสำคัญของการเลี้ยงไข่ผำในความร่วมมือนี้ คือ ความปลอดภัยและวิธีการตรวจวัดและควบคุมต่าง ๆ เพื่อให้ได้กระบวนการที่เป็นองค์ความรู้และสร้างความเข้าใจอย่างถูกต้องแก่ประชาชนที่จะผลิตไข่ผำและบริโภคไข่ผำเพื่อเป็นอาหาร ให้ผู้บริโภคมั่นใจได้ว่าจะได้รับผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความสามารถในการควบคุมและจัดการสิ่งปนเปื้อนอื่นๆ รวมถึงได้ปริมาณโปรตีนในช่วงที่กำหนด สามารถตรวจสอบได้ และมั่นใจว่ามีความปลอดภัยต่อสุขภาพของผู้บริโภค ตั้งแต่ไข่ผำสดจนกระทั่งนำไปแปรรูปต่าง ๆ ก็ตาม" ดร.ศุภนิจ กล่าวทิ้งท้าย จากวิกฤตอุตสาหกรรมกุ้ง สู่ทางออกด้วยนวัตกรรมไข่ผำ นายบรรจง นิสภวาณิชย์ ประธานสมาพันธ์การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำไทย กล่าวถึงที่มาและความสำคัญของความร่วมมือฯ นี้ว่า จากอุตสาหกรรมการเพาะเลี้ยงกุ้งต้องเผชิญกับความท้าทายหลากหลายมิติ ทางสมาคมฯ จึงได้พิจารณาแสวงหาสร้างรายได้ให้แก่เพื่อนเกษตรกร การเพาะเลี้ยงไข่ผำแบบพรีเมียมด้วยเทคโนโลยีที่ สวทช.พัฒนาขึ้นนี้ นับเป็นทางเลือกที่มีศักยภาพสูง ไม่เพียงช่วยให้เกษตรกรเลี้ยงผำได้ดีขึ้นเท่านั้น แต่มีความสำคัญอย่างยิ่งที่จะสร้างมาตรฐานใหม่ให้กับการเลี้ยงและการขายไข่ผำพรีเมียม ซึ่งที่ผ่านมาผำอาจจะขายกันแบบไม่มีราคาที่ชัดเจน แต่พอเรามีเทคโนโลยีที่ควบคุมคุณภาพได้ จะทำให้สามารถแบ่งเกรดผำได้ โดยผำที่เลี้ยงด้วยระบบนี้ มีความสะอาด ปลอดภัย มีสารอาหารที่ควบคุมได้ ซึ่งจะช่วยยกระดับมาตรฐานและราคาเป็นผำพรีเมียมได้ นายบรรจง กล่าวด้วยว่า  ทั้งนี้ด้วยเกษตรกรผู้เลี้ยงกุ้งส่วนใหญ่มีความคุ้นเคยกับการใช้เทคโนโลยีอยู่แล้วและมีพื้นฐานการจัดการฟาร์มซึ่งถือเป็นข้อได้เปรียบ ทำให้การปรับเปลี่ยนมาสู่การเลี้ยงไข่ผำจึงไม่ใช่เรื่องยาก และสามารถปรับใช้อุปกรณ์และบ่อเพาะเลี้ยงที่มีอยู่เดิมจากฟาร์มกุ้งได้ โดยไม่ต้องลงทุนสร้างใหม่ ซึ่งบ่อเหล่านี้มักมีระบบการจัดการน้ำที่ดีอยู่แล้ว โดยมีแผนที่จะจัดตั้งศูนย์เรียนรู้เพื่อให้เกษตรกรที่สนใจสามารถเข้ามาเรียนรู้และปรับใช้กับทรัพยากรที่ตนเองมี สำหรับ Pro-t ฟาร์ม เป็นฟาร์มต้นแบบ ภายใต้ความร่วมมือวิจัย ปัจจุบัน มีพื้นที่บ่อไข่ผำ 75 บ่อ สามารถผลิตไข่ผำสดได้เต็มศักยภาพน้ำหนักราว 2 ตันต่อเดือน และจำหน่ายในราคากิโลกรัมละ 100 บาท สามารถสร้างรายได้ถึง 200,000 บาทต่อเดือน โดยปัจจุบันกำลังหาช่องทางตลาดขายไข่ผำ หากมีผู้สนใจรับซื้อสามารถติดต่อได้ที่ นายบรรจง (หมายเลขโทรศัพท์ 081 636 6362 )   มาตรฐาน ความปลอดภัย สู่การผลักดันไข่ผำสู่ตลาด ดร.ศุภนิจ กล่าวย้ำว่า ปัจจุบันไข่ผำยังไม่มีมาตรฐานเฉพาะสำหรับผลิตภัณฑ์ การสร้างมาตรฐานการผลิตไข่ผำพรีเมียมจึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะช่วยให้สามารถแบ่งเกรดและกำหนดราคาได้อย่างชัดเจน โดยการผลิตไข่ผำภายใต้ความร่วมมือฯ ดังกล่าว ผ่านมาตรฐาน COA, GMP และ Halal เรียบร้อยแล้ว รวมถึงผ่านการทดสอบการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรีย และจุลินทรีย์ก่อโรค อย่างไรก็ตาม ความท้าทายสำคัญยังคงอยู่ที่ตลาดแม้จะมีผู้สนใจจากต่างประเทศ แต่ประสบปัญหาการสวมรอยใบรับรองคุณภาพของผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐาน แต่จัดซื้อผำจากแหล่งอื่นที่ราคาถูกกว่าทำให้ผู้ผลิตที่ได้มาตรฐานเสียโอกาสทางการตลาด จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องหาผู้ประกอบการภาคเอกชนเข้ามารับช่วงต่อในส่วนของการตลาดและการแปรรูป เพื่อนำผลิตภัณฑ์ที่ได้คุณภาพนี้ไปสู่ผู้บริโภคโดยตรงในห้างสรรพสินค้า หรือตลาดเฉพาะทาง เช่น ตลาดอาหารสำหรับผู้ป่วย ตลาดอาหารสัตว์น้ำวัยอ่อน เป็นต้น    

เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2568 คณะนักศึกษาวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร (วปอ.) รุ่นที่ 67 ได้เดินทางเข้าศึกษาดูงาน ณ เมืองนวัตกรรมระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (Eastern Economic Corridor of Innovation – EECi) ตั้งอยู่ในวังจันทร์วัลเล่ย์ ตำบลป่ายุบใน อำเภอวังจันทร์ จังหวัดระยอง โดยมีเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับบทบาทของวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมในการขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจฐานความรู้ของประเทศ ในโอกาสดังกล่าว ศาสตราจารย์ ดร.ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ สวทช. (วปอ.67) ให้เกียรติกล่าวต้อนรับคณะนักศึกษา พร้อมเน้นย้ำบทบาทของ สวทช. ในฐานะแกนกลางด้านการพัฒนาและถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อก่อร่างสร้างเศรษฐกิจนวัตกรรมอย่างยั่งยืน จากนั้น ดร.วุฒิ ด่านกิตติกุล รองผู้อำนวยการ สวทช. และผู้อำนวยการเขตนวัตกรรมระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (EECi) ได้บรรยายสรุปเรื่อง “การพัฒนาอุตสาหกรรมแห่งอนาคตเพื่อรองรับการเติบโตของระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก” พร้อมนำเสนอภาพรวมการดำเนินงานและทิศทางพัฒนาเมืองนวัตกรรม EECi ซึ่งเป็นหนึ่งในโครงการยุทธศาสตร์สำคัญของประเทศที่มีบทบาทในการส่งเสริมการลงทุน การวิจัยและพัฒนา ตลอดจนการสร้างนวัตกรรมในภาคเศรษฐกิจที่มีศักยภาพสูง นอกจากนี้ คณะผู้เข้าศึกษาดูงานยังได้เยี่ยมชมโครงการสำคัญภายใน EECi อาทิ ห้องปฏิบัติการวิจัยขั้นสูง แพลตฟอร์มนวัตกรรมด้านเกษตรอัจฉริยะ (Smart Agriculture), โรงงานต้นแบบไบโอรีไฟเนอรี (Biorefinery Pilot Plant) , ศูนย์นวัตกรรมการผลิตยั่งยืน (SMC) รวมถึงการรับฟังการบรรยายเชิงวิชาการในหัวข้อที่เกี่ยวข้องกับการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมเพื่อเสริมสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ การศึกษาดูงานครั้งนี้สะท้อนถึงความร่วมมือระหว่างวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักรและ สวทช. ในการส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจ และวิสัยทัศน์ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม อันเป็นกลไกขับเคลื่อนสำคัญตามยุทธศาสตร์ชาติ เพื่อมุ่งสู่การเป็นสังคมนวัตกรรมและพัฒนาเศรษฐกิจอย่างยั่งยืนในอนาคต ทั้งนี้ การแลกเปลี่ยนข้อมูลเชิงวิชาการและประสบการณ์ในครั้งนี้เป็นไปอย่างอบอุ่นและสร้างสรรค์ เกิดประโยชน์ต่อผู้เข้าร่วมอบรมในการนำไปต่อยอดและเสริมสร้างบทบาทผู้นำระดับสูงที่เข้าใจและผลักดันการพัฒนาประเทศในมิติต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ห้ามพลาด! สัมมนาที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและยกระดับองค์กรของท่านสู่ Industry 4.0 โดย สวทช. วันที่ 18 มิ.ย. 68 นี้ เวลา 13.30 - 16.00 น. ณ งาน #NEPCONThailand2025 & MANUFACTURING Expo 2025 ห้องประชุม MR211 ไบเทค บางนา มาทำความรู้จัก Thailand i4.0 Index และแนวทางการวิเคราะห์และวางแผนลงทุนที่ทำให้หลายองค์กรประสบความสำเร็จในการนำระบบอัตโนมัติและหุ่นยนต์ และเทคโนโลยีดิจิทัล มาเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและยกระดับองค์กรสู่ Industry 4.0 ------------ ในงานสัมมนา“การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและยกระดับองค์กรสู่อุตสาหกรรม 4.0 ด้วยระบบอัตโนมัติและหุ่นยนต์ และเทคโนโลยีดิจิทัล” ท่านจะได้พบกับ : ✅ การบรรยายพิเศษ ปัจจัยความสำเร็จการนำระบบอัตโนมัติและหุ่นยนต์ และเทคโนโลยีดิจิทัล เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและยกระดับองค์กรสู่อุตสาหกรรม 4.0 และการประเมินความพร้อมขององค์กรด้วย Thailand i4.0 Index ✅ การเสวนาเชิงวิเคราะห์ “การกำหนดแผนลงทุนระบบอัตโนมัติและหุ่นยนต์ เทคโนโลยีดิจิทัล และการเลือกสิทธิประโยชน์สนับสนุนการลงทุนจากภาครัฐ” : สาธิตการวางแผนการลงทุนฯ จากผลประเมิน Thailand i4.0 Index ของโรงงานกลุ่มอุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์ กลุ่มอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม และกลุ่มอุตสาหกรรมพลาสติก ✅ ฟรี! รับคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญการยกระดับองค์กรสู่ Industry 4.0 ------------- ลงทะเบียนล่วงหน้าได้ที่ QR Code ภายใน Poster หรือ ลงทะเบียนได้ที่ลิงค์นี้ >> https://forms.gle/hVxDV5sQDUTnXe6G6 (ที่นั่งมีจำนวนจำกัด) ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่: เจ้าหน้าที่ฝ่ายธุรกิจสัมพันธ์ BRC@nstda.or.th NEPCON Thailand 2025 งานมหกรรมชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์และเทคโนโลยีการประกอบและการวัดอันดับ 1 ในอาเซียน – ครั้งที่ 23 - , www.nepconthailand.com www.instagram.com/nepcon_thailand : @nepconthailand (https://lin.ee/2fAVevl) : 0 2686 7222

วันที่ 21 พฤษภาคม 2568 - ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ให้การต้อนรับคณะผู้แทนจาก International Network of Korean Entrepreneurs (INKE) ซึ่งเป็นหน่วยงานส่งเสริมการค้าประเทศเกาหลีใต้ นำโดย Mr. Park Tae Keun ผู้อำนวยการและผู้จัดการฝ่ายประจำสำนักงานใหญ่ของ KOVA ในโอกาสเยี่ยมชมศูนย์ฯ และหารือแนวทางความร่วมมือด้านนาโนเทคโนโลยี ในการนี้ คุณพงศ์สิทธิ์ รัตนกรวิทย์ ผู้อำนวยการฝ่ายบริหารเทคโนโลยีฐานและบริหารงานวิจัย และคุณปฤษฎา หิรัญบูรณะ ที่ปรึกษาอาวุโส ฝ่ายพัฒนาเครือข่ายพันธมิตรและธุรกิจสัมพันธ์ เป็นผู้แทนผู้อำนวยการศูนย์ให้การต้อนรับ พร้อมนักวิจัยนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับการดำเนินงานและความเชี่ยวชาญของศูนย์ฯ คณะผู้แทน INKE ได้รับฟังการนำเสนอจากนักวิจัยของนาโนเทคในหัวข้อสำคัญ เพื่อแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และหารือแนวทางความร่วมมือในอนาคตได้แก่ การประยุกต์ใช้นาโนเทคโนโลยีในเครื่องสำอาง (Nanotechnology Applications in Cosmetics) โดยดร.ฐานิศร มหัตนิรันดร์กุล ความปลอดภัยของนาโนเทคโนโลยีและฤทธิ์ทางชีวภาพ (Nano-Safety and Bioactivity) โดยดร. วันนิตา กลิ่นงาม และการวิเคราะห์คุณสมบัติวัสดุ (Material Characterization) โดย ดร.รัฐพร แสนเมืองชิน นอกจากนี้ คณะฯ ได้เยี่ยมชมนิทรรศการผลงานวิจัยของศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ ซึ่งจัดแสดงผลงานวิจัยและนวัตกรรมด้านนาโนเทคโนโลยีที่มีศักยภาพในการนำไปใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์และอุตสาหกรรม

 เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2568 ณ ห้องประชุมจันทร์ปรุง รัตนากร ชั้น 1 อาคารวิจัยประสาท 9 สถาบันประสาทวิทยา - ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สวทช. ร่วมกับ สถาบันประสาทวิทยา จัดพิธีส่งมอบ รถเข็นสระผม “แคร์ธี่” (Kathy) ที่เป็นผลงานจากความร่วมมือระหว่างสถาบันประสาทวิทยา กรมการแพทย์ และศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สวทช. ให้แก่โรงพยาบาลในสังกัดกรมการแพทย์ทั้ง 7 แห่ง ได้แก่ สถาบันประสาทวิทยา โรงพยาบาลราชวิถี โรงพยาบาลนพรัตนราชธานี โรงพยาบาลเลิดสิน โรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์ (วัดไร่ขิง) สถาบันโรคทรวงอก และสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี รถเข็นสระผม “แคร์ธี่” ได้รับการพัฒนาขึ้นเพื่อยกระดับการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองและโรคระบบประสาทที่มักประสบปัญหาในการช่วยเหลือตัวเองและมีภาวะนอนติดเตียง ซึ่งการสระผมเป็นกิจกรรมพื้นฐานที่จำเป็นแต่ทำได้ยากลำบากในผู้ป่วยกลุ่มนี้ โดยได้รับเกียรติจาก นายแพทย์กุลพัฒน์ วีรสาร นายแพทย์เชี่ยวชาญ นายแพทย์วุฒิพงษ์ ฐิรโฆไท นายแพทย์เชี่ยวชาญกลุ่มงานประสาทศัลยศาสตร์ สถาบันประสาทวิทยา และหัวหน้าโครงการ และ ดร. ศราวุธ เลิศพลังสันติ รองผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สวทช. เป็นผู้ส่งมอบ ในพิธีส่งมอบครั้งนี้ ดร.ฉัตรชัย จันทร์เด่นดวง นักวิจัยหลักจากเอ็มเทค ได้ร่วมสาธิตวิธีการใช้งานและแนะนำส่วนประกอบต่างๆ ของ รถเข็นสระผม “แคร์ธี่” แก่ตัวแทนจากโรงพยาบาลทั้ง 7 แห่ง รถเข็นสระผม “แคร์ธี่” ได้ผ่านการทดสอบการใช้งานกับผู้ป่วยที่สถาบันประสาทวิทยาและได้รับการจดสิทธิบัตรด้านการออกแบบและการผลิตแล้ว การถ่ายทอดเทคโนโลยีได้ดำเนินการให้กับบริษัท มหานครมิทอล จำกัด เพื่อนำไปผลิตในเชิงพาณิชย์ต่อไป โครงการนี้ถือเป็นแบบอย่างที่ดีของความร่วมมือระหว่างหน่วยงานวิจัยและสถาบันทางการแพทย์ในการนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาพัฒนานวัตกรรมเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตและการดูแลผู้ป่วย คาดหวังว่า รถเข็นสระผม “แคร์ธี่” จะเป็นส่วนสำคัญในการช่วยดูแลผู้ป่วยในสถานพยาบาลต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และเป็นต้นแบบในการพัฒนานวัตกรรมทางการแพทย์อื่นๆ ต่อไป https://www.mtec.or.th/mtec-nit-kathy/

TMEC  ศูนย์เทคโนโลยีไมโครอิเล็กทรอนิกส์ โรงงานต้นแบบที่ไม่เพียงแต่ผลิตเซนเซอร์ แต่ยังออกแบบให้เป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับ ผู้ที่สนใจในอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์ "สัมผัสประสบการณ์จริงในโรงงานผลิตเซนเซอร์ MEMS" ได้แล้ววันนี้! ได้เรียนรู้กระบวนการผลิตเซนเซอร์ MEMS แบบครบวงจรในสภาพแวดล้อมการทำงานจริง ลงทะเบียนได้เข้าร่วมกิจกรรมพิเศษ 'การสาธิตการทำงานจริงในสายการผลิตเซนเซอร์ในโรงงานเซมิคอนดักเตอร์ MEMS Fab' โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ได้ที่: https://forms.gle/NJEbM2UFHxhr45DP7

การพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ (Medical AI) ในประเทศไทย ถือเป็นก้าวสำคัญในการพลิกโฉมระบบสาธารณสุขของประเทศให้ก้าวหน้าและตอบโจทย์ประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ต้องยอมรับว่าเส้นทางสู่การแพทย์แห่งอนาคตนี้เต็มไปด้วยความท้าทาย ซึ่งบทความนี้จะเผยให้เห็นถึง 3 ด่านท้าทายหลักที่ประเทศไทยต้องเผชิญ และเจาะลึกว่าพลังความร่วมมือภายใต้ 'Medical AI Consortium' จะเป็นกุญแจสำคัญในการก้าวข้ามอุปสรรคเหล่านี้ เพื่อขับเคลื่อนสู่เป้าหมายการพัฒนานวัตกรรม AI ทางการแพทย์เพื่อคนไทยอย่างยั่งยืนได้อย่างไร – สรุปสาระสำคัญจากเสวนา "โอกาสและความท้าทาย ในการพัฒนานวัตกรรม AI ของประเทศไทย ผ่านกลไก Medical AI Consortium" จัดขึ้นภายในงาน "Medical AI Consortium ร่วมแชร์ เชื่อม ใช้ “ข้อมูล” ขับเคลื่อน AI เพื่อการแพทย์ไทย" ด่านท้าทายที่ 1: ทลายกำแพงข้อมูล สู่มาตรฐาน และความร่วมมือ การขับเคลื่อนนวัตกรรม AI ทางการแพทย์ของประเทศไทยนั้น เริ่มต้นด้วยความท้าทายสำคัญยิ่ง คือการสร้างรากฐานข้อมูลที่แข็งแกร่ง ซึ่งต้องอาศัยการทลายกำแพงอุปสรรคเดิม ๆ และผนึกกำลังความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อมุ่งสู่การมีข้อมูลที่มีมาตรฐานและน่าเชื่อถือ ดร.ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย ผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ เนคเทค สวทช. กล่าวว่า แพลตฟอร์มข้อมูลกลางทางการแพทย์ (Medical AI Data Platform) เป็นหนึ่งในโครงการเรือธงของแผนปฏิบัติการด้านปัญญาประดิษฐ์แห่งชาติเพื่อการพัฒนาประเทศไทย ริเริ่มขึ้นเพื่อสร้างระบบนิเวศที่เอื้อต่อการพัฒนา AI ทางการแพทย์สอดรับกับนโยบาย "อว. for AI" ในส่วนนวัตกรรมปัญญาประดิษฐ์ (AI Innovation) ดร.ชัย ชี้ว่า AI ทางการแพทย์นั้น มีความซับซ้อนของกระบวนการพัฒนาตลอด value chain ตั้งแต่การรวบรวมข้อมูล การพัฒนา AI Model การทดสอบทางคลินิก ไปจนถึงการขอการรับรองมาตรฐานเพื่อนำไปใช้งานจริง ซึ่งเป็นเส้นทางที่ยาวนานและท้าทาย ดร.ชัย เน้นย้ำว่าความท้าทายสำคัญประการแรกคือ การแบ่งปันข้อมูล (Data Sharing) ซึ่งเป็นเหตุผลหลักในการจัดตั้ง Medical AI Consortium เพื่อร่วมกันแชร์-เชื่อม-ใช้ ข้อมูลทางการแพทย์ รวมถึงการพัฒนา Medical AI Data Platform ให้เป็นโครงสร้างพื้นฐานและระบบนิเวศข้อมูลที่เข้มแข็ง รองรับการพัฒนานวัตกรรม AI ทางการแพทย์เพื่อคนไทย ซึ่งโครงสร้างพื้นฐานเหล่านี้ได้เริ่มดำเนินการแล้วแม้จะมีความก้าวหน้า แต่ ดร.ชัย ผู้อำนวยการเนคเทค สวทช. ยอมรับว่ายังคงมีความท้าทายอีกมากที่ต้องร่วมกันแก้ไขต่อไป นายแพทย์ภัทรวินฑ์ อัตตะสาระ ผู้อำนวยการสำนักดิจิทัลการแพทย์ กรมการแพทย์ ในฐานะประธานคณะกรรมการบริหารแพลตฟอร์มข้อมูลปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ ได้กล่าวถึงความพยายามในการบูรณาการหน่วยงานที่ให้บริการทางการแพทย์ทั้งหมด ไม่เพียงแต่จากกระทรวงสาธารณสุขและกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เท่านั้น แต่ยังรวมถึงภาคส่วนอื่น ๆ ที่หลากหลาย เช่น สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.), หน่วยงานทหาร, กรุงเทพมหานคร (กทม.) และสถาบันต่าง ๆ เพื่อลดการทำงานแบบไซโล และสร้างคลังข้อมูลสำหรับการวิจัยและต่อยอด ความร่วมมือนี้ได้ผ่านการลงนามบันทึกความเข้าใจ (MOU) เพื่อการแลกเปลี่ยนข้อมูลและภาพทางการแพทย์ สะท้อนถึงความมุ่งมั่นในระดับนโยบายที่จะแก้ปัญหานี้ ด่านท้าทายที่ 2 เร่งเครื่องสร้างมาตรฐาน พัฒนาคน รับมือความปลอดภัย เมื่อรากฐานด้านข้อมูลเริ่มต้นไปได้ด้วยดี ความท้าทายในด่านต่อไปที่สำคัญไม่แพ้กัน คือ การยกระดับมาตรฐานข้อมูลให้สอดคล้องกับสากล และการพัฒนาเทคโนโลยี AI ซึ่งจำเป็นต้องอาศัยความพร้อมขององค์กร การพัฒนาบุคลากรคุณภาพ และการวางมาตรการด้านความปลอดภัยที่รัดกุม เพื่อให้การประยุกต์ใช้ AI ทางการแพทย์ของไทยเป็นไปอย่างมั่นคงและได้รับการยอมรับจากผู้ใช้งาน รองศาสตราจารย์ นายแพทย์สิทธิ์ พงษ์กิจการุณ หัวหน้าภาควิชารังสีวิทยา คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการสร้างมาตรฐานข้อมูล โดยชี้ให้เห็นว่าในต่างประเทศมีการพัฒนาแพลตฟอร์มข้อมูลทางการแพทย์ที่เน้นการทำงานร่วมกันและการแบ่งปันข้อมูลอย่างปลอดภัย รวมถึงการทำให้ข้อมูลเป็นมาตรฐาน (Standardize Data) โดยใช้มาตรฐานข้อมูลที่เป็นสากล เช่น DICOM, OMOP, FHIR และ SNOMED CT ซึ่งเป็นแนวทางที่ประเทศไทยต้องให้ความสำคัญเพื่อให้สามารถเชื่อมโยงและทำงานร่วมกับนานาชาติได้ในอนาคต ด้าน ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์กฤษณ์ ขวัญเงิน รองคณบดีด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (มช.) ได้เสริมว่า Pain Point หรือ จุดที่สร้างความกังวลสำคัญในการพัฒนา AI ทางการแพทย์ ไม่ใช่เรื่องเทคนิค แต่เป็นประเด็นว่าจะทำอย่างไรให้ผ่านข้อกำหนดด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ และกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) ได้อย่างถูกต้อง ซึ่งหากเกิดความผิดพลาดขึ้นครั้งเดียว ความน่าเชื่อถือก็จะหมดไป ปัจจัยเหล่านี้ล้วนเป็นสิ่งที่ท้าทายอย่างยิ่งในการบริหารจัดการข้อมูลเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ต่อได้ ยิ่งไปกว่านั้น การสร้างแพลตฟอร์มข้อมูลขนาดใหญ่และการดำเนินการต่าง ๆ ย่อมต้องอาศัยงบประมาณและพันธมิตร รองศาสตราจารย์ นายแพทย์สิทธิ์ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า แพลตฟอร์มข้อมูลภาพถ่ายทางการแพทย์เพื่อการวิจัยมะเร็งในสหภาพยุโรปบางแห่ง มีความร่วมมือกับพันธมิตรมากกว่า 76 ราย ครอบคลุม 17 ประเทศ และได้รับเงินทุนสนับสนุนสูงถึง 17.8 ล้านยูโร ซึ่งเป็นตัวเลขที่สะท้อนถึงการให้ความสำคัญกับการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานด้านข้อมูลในระดับสากล เมื่อเทียบกับงบประมาณเริ่มต้นของโครงการในประเทศไทยที่ประมาณ 90 ล้านบาท ยิ่งเห็นถึงความจำเป็นในการแสวงหาการสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง ดังนั้นสิ่งสำคัญ คือ การทำให้แพลตฟอร์มและข้อมูลของไทยได้มาตรฐานสากล เพื่อโอกาสในการเชื่อมโยงและทำงานร่วมกับต่างประเทศในอนาคตโดย รพ.รามาธิบดี ได้พัฒนาระบบนิเวศภายในเพื่อสนับสนุนนักวิจัยในการรวบรวม จัดการ และทำให้ข้อมูลเป็นมาตรฐานก่อนส่งเข้าสู่ Medical AI Data Platform ปัจจุบันรวบรวมภาพได้กว่า 80,000 ชุดข้อมูลการศึกษา กว่า 2 ล้านภาพ โดยทุกโครงการต้องผ่านคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ นอกจากนี้ การขาดแคลนบุคลากรทางการแพทย์ที่เข้าใจเรื่องดิจิทัลและ AI ก็เป็นอีกประเด็นที่สำคัญ ซึ่ง รองศาสตราจารย์ ดร.แพทย์หญิงโสฬพัทธ์ เหมรัญช์โรจน์ รองคณบดีฝ่ายนวัตกรรมแนวบูรณาการและเทคโนโลยีดิจิทัล คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า คณะแพทยศาสตร์ จุฬาฯ เล็งเห็นความสำคัญในการเข้าร่วม Medical AI Consortium เพื่อตอบโจทย์ของประเทศ โดยหน้าที่หลัก คือ การผลิตบัณฑิตที่สามารถสร้างองค์ความรู้ไปตอบโจทย์กระทรวง จุฬาฯ จึงได้พัฒนาหลักสูตรปริญญาโทด้านระบบสุขภาพดิจิทัล โดยสิ่งสำคัญ คือ การปลูกฝังเรื่องจริยธรรม (Ethics) ในการใช้ AI และการจัดการข้อมูลควบคู่ไปกับการเรียนรู้ตลอดชีวิต นอกจากนี้ จุฬาฯ ยังได้ริเริ่ม "Chula AI" เพื่อดึงอาจารย์จากหลายคณะมาร่วมกันทำงาน และมีการทำการประเมินความรู้ด้าน AI (AI Assessment) สำหรับนิสิตอีกด้วย ด่านท้าทายที่ 3 ฝ่าด่านการใช้งานจริง สร้างการยอมรับของแพทย์ สู่บริการเพื่อทุกคน การนำนวัตกรรม AI ที่พัฒนาขึ้น มาประยุกต์ใช้ได้จริงในระบบบริการสุขภาพอย่างกว้างขวาง ถือเป็นด่านสำคัญที่ต้องพิชิต ซึ่งครอบคลุมทั้งการสร้างความเชื่อมั่น การยอมรับจากแพทย์และประชาชน และการผ่านกระบวนการรับรองมาตรฐานที่เข้มงวด รวมถึงการสร้างบริการที่เข้าถึงได้อย่างเป็นธรรม   นพ.ภัทรวินฑ์ ย้ำว่า AI เปรียบเสมือนยาที่ต้องผ่านการทดสอบและวิจัยในบริบทของคนไทยก่อนนำไปใช้จริง ปัจจุบัน AI ได้รับการยอมรับอย่างดีในการช่วยคัดกรอง (screening) แต่หากเป็นการวินิจฉัยโรค แพทย์ยังคงต้องเป็นผู้พิจารณาสุดท้าย ตัวอย่างที่ประสบความสำเร็จ คือ การใช้ AI คัดกรองภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา ซึ่งช่วยลดระยะเวลาการรอผลจากเดิมหลายเดือนเหลือเพียง 5 นาที โครงการนี้ยังทำให้ได้ข้อมูลภาพกลับเข้าระบบถึง 44,000 ภาพ เพื่อใช้ในการฝึกฝน AI ต่อไป และมีแผนจะพัฒนาโมเดล AI ของคนไทยเองภายในหนึ่งปี ด้าน ดร.ชัย ให้ทัศนะถึงบทบาทของเนคเทค สวทช. ในฐานะ "น้ำมันหล่อลื่น" ที่ช่วยให้กระบวนการที่ซับซ้อนและติดขัดเหล่านี้สามารถดำเนินไปได้อย่างราบรื่นยิ่งขึ้น ตลอดระยะเวลาหนึ่งปีครึ่งที่โครงการได้ดำเนินมาจากแผนงานทั้งหมดสามปี ในการแก้ไขอุปสรรคและเสริมสร้างศักยภาพในหลายมิติ ประการแรก ความท้าทายพื้นฐาน คือ การรวบรวมและจัดการข้อมูลภายในโรงพยาบาล ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญก่อนที่จะสามารถเชื่อมโยงข้อมูลออกสู่ภายนอกได้ ในส่วนนี้เนคเทค สวทช. สนับสนุนให้เกิดการเรียนรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์จากโรงพยาบาลชั้นนำที่มีความเชี่ยวชาญ ต่อมา คือ ประเด็นด้านความเป็นส่วนตัวของข้อมูล ซึ่งเนคเทค สวทช. ได้พัฒนาเครื่องมือช่วยในการทำข้อมูลให้เป็นนิรนาม (anonymize) สอดคล้องกับมาตรฐาน PDPA มีกระบวนการตรวจสอบความปลอดภัยของข้อมูลก่อนนำเข้าสู่แพลตฟอร์ม พร้อม “RadiiView” ซอฟต์แวร์และคลาวด์แอปพลิเคชันสำหรับกำกับข้อมูล (Annotation) หรือการระบุลักษณะสำคัญบนภาพทางการแพทย์ได้อย่างแม่นยำ เพื่อสร้างชุดข้อมูลคุณภาพสูงสำหรับสอน AI เมื่อข้อมูลพร้อมแล้ว ความท้าทายถัดมาคือการสร้างโมเดล AI โดย เนคเทค สวทช. ได้พัฒนา "NomadML" แพลตฟอร์มที่ช่วยให้นักวิจัยพัฒนาโมเดล AI ได้ง่ายขึ้น โดยไม่จำเป็นต้องเขียนโค้ดโปรแกรมที่ซับซ้อน โดยเครื่องมือเหล่านี้นี้ถูกผนวกเข้ากับ Medical AI Data Platform เรียบร้อยแล้ว นอกจากนี้ ประเด็นที่สำคัญอย่างยิ่งต่อความสำเร็จของ Medical AI Consortium คือ เรื่องทรัพย์สินทางปัญญา เนคเทค สวทช. จึงได้จัดทำร่างแนวปฏิบัติเพื่อสร้างความชัดเจนและเป็นธรรมให้กับทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้งผู้ให้ข้อมูล ผู้ใช้ข้อมูล และกลุ่มความร่วมมือ (consortium) รวมถึงกลไกการให้ผลตอบแทนกลับไปยังแหล่งข้อมูลและผู้พัฒนา AI model ยิ่งไปกว่านั้น เพื่อให้ผลงาน AI ทางการแพทย์ ที่พัฒนาขึ้นสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จริงในวงกว้าง เนคเทค สวทช. ได้ขยายขอบเขตห้องปฏิบัติการทดสอบซอฟต์แวร์ (Squat) ที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน ISO 17025 ให้บริการครอบคลุมการทดสอบซอฟต์แวร์ AI โดยเฉพาะ เพื่อช่วยเร่งกระบวนการขออนุมัติจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) และผลักดันให้เกิดเป็นผลิตภัณฑ์เชิงพาณิชย์ได้เร็วขึ้น พร้อมกันนี้ยังใช้เป็นแนวทางสำหรับนักพัฒนารายอื่น ๆ ดร.ชัย ยังเน้นย้ำถึงความมุ่งมั่นในการสร้างความยั่งยืนให้กับ Medical AI Consortium ผ่าน 3 แนวทางหลัก ประการแรก คือ การแสวงหาทุนวิจัยสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง แม้จะเป็นงบประมาณที่ลดขนาดลงจากช่วงเริ่มต้น และจะพยายามดึงข้อมูลจากโครงการ AI ทางการแพทย์อื่น ๆ ที่ได้รับทุนสนับสนุนให้ กลับเข้ามาสู่ consortium เพื่อเสริมสร้างความแข็งแกร่ง ต่อมา คือ การบริหารจัดการด้านธรรมาภิบาลข้อมูล (Data governance) และการบริหารจัดการแพลตฟอร์มในระยะยาว โดยมี กรมการแพทย์ และ สวทช. คอยให้การสนับสนุนทางด้านเทคนิคอย่างต่อเนื่อง และท้ายสุด คือ การกำหนดหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนสำหรับสมาชิกที่ต้องการนำ AI Model ไปพัฒนาต่อยอดสู่การให้บริการเชิงพาณิชย์ ซึ่งจะครอบคลุมเรื่องการแบ่งปันทรัพย์สินทางปัญญาและผลประโยชน์ที่เป็นธรรม พร้อมกล่าวทิ้งท้ายด้วยการเชิญชวนโรงพยาบาลและโรงเรียนแพทย์ที่สนใจเข้าร่วม Medical AI Consortium การผนึกกำลังของทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ สถาบันการศึกษา และหน่วยงานวิจัย ผ่านกลไก 'Medical AI Consortium' นับเป็นก้าวสำคัญในการขับเคลื่อน AI ทางการแพทย์ (Medical AI) ของประเทศไทยให้ก้าวหน้า แม้จะมีความท้าทายที่ต้องเผชิญ แต่ด้วยวิสัยทัศน์ ความมุ่งมั่น และ พลังความร่วมมือที่แข็งแกร่งภายใต้เครือข่าย 'Medical AI Consortium'  แน่นอนว่าอนาคตที่การแพทย์ไทยจะก้าวล้ำด้วย AI เพื่อลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงบริการสุขภาพ และสร้างนวัตกรรมทางการแพทย์ที่ยั่งยืนเพื่อประโยชน์ของประชาชนอย่างแท้จริงย่อมไม่ไกลเกินเอื้อม โรงพยาบาล สถานพยาบาล หรือหน่วยงานวิจัยทางการแพทย์ที่สนใจเข้าร่วม Medical AI Consortium หรือสนใจสอบถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Medical AI Data Platform ติดต่อสอบถามได้ที่ MedicalAI@dms.mail.go.th รับชมเสวนาย้อนหลังได้ที่ https://www.youtube.com/watch?v=rk4lTx7zmH8&t=3s