โครงการ JST-NEXUS ขับเคลื่อนความร่วมมือไทย–ญี่ปุ่น พัฒนาไฮโดรเจนสะอาดสู่อนาคตพลังงานของประเทศ

วันที่ 8 ธันวาคม 2568 ณ อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย จังหวัดปทุมธานี: กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดย สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ร่วมกับ บัณฑิตวิทยาลัยร่วมด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม (JGSEE) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) และ Kyushu University ประเทศญี่ปุ่น ดำเนินโครงการพัฒนาต้นแบบและประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเพื่อเปลี่ยนวัสดุชีวภาพจากอุตสาหกรรมการเกษตรเป็นไบโอไฮโดรเจนบริสุทธิ์สูง เพื่อต่อยอดใช้เป็นเชื้อเพลิงในเซลล์เชื้อเพลิงสำหรับยานยนต์ขับเคลื่อนด้วยพลังงานไฮโดรเจน ในการประชุมครั้งนี้ ดร.สุมิตรา จรสโรจน์กุล ผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีพลังงานแห่งชาติ (ENTEC) สวทช. พร้อมด้วยทีมนักวิจัย ENTEC และ BIOTEC ร่วมกับ ศาสตราจารย์ ดร.นวดล เหล่าศิริพจน์ ผู้อำนวยการ JGSEE ในฐานะหัวหน้าโครงการฯ ให้การต้อนรับคณะนักวิจัยและผู้เชี่ยวชาญจากประเทศญี่ปุ่น ได้แก่ Prof. Tatsumi Ishihara, Assoc. Prof. Miki Inada และ Assoc. Prof. Motonori Watanabe เพื่อร่วมประชุมความก้าวหน้าด้านงานวิจัยและเยี่ยมชมห้องปฏิบัติการ รวมถึงหาแนวทางร่วมกันในการพัฒนาเทคโนโลยีต้นแบบที่สามารถนำไปสู่การผลิตพลังงานไฮโดรเจนในระดับอุตสาหกรรม โดยเฉพาะเทคโนโลยีเชิงชีวภาพและพลังงานสะอาดที่ตอบโจทย์การลดการปลดปล่อยคาร์บอนตามเป้าหมายของประเทศ

โครงการดังกล่าวมุ่งนำวัสดุชีวภาพจากภาคการเกษตรของไทย โดยเฉพาะมันสำปะหลัง มาผลิตเป็นไฮโดรเจนผ่านกระบวนการหมักแบบไร้แสง (Dark Fermentation) ร่วมกับชุดจุลินทรีย์สังเคราะห์ที่ออกแบบด้วยเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI-optimized synthetic microbial consortium) ผสานกับกระบวนการเร่งการทำงานของเอนไซม์กับพลังงานแสง (Photobiocatalyst) โดยอาศัยไทเทเนียมไดออกไซด์และเอนไซม์ไฮโดรจีเนส ซึ่งพัฒนาโดยนักวิจัยจากประเทศญี่ปุ่น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและระดับความบริสุทธิ์ของก๊าซไฮโดรเจนที่ได้ ก่อนนำไปทดสอบในเซลล์เชื้อเพลิงสำหรับยานยนต์ ซึ่งคาดว่าจะช่วยเพิ่มศักยภาพการใช้ประโยชน์จากวัสดุทางการเกษตร ลดปัญหาของเสียชีวภาพ และพัฒนาเชื้อเพลิงไฮโดรเจนบริสุทธิ์สูงในต้นทุนที่แข่งขันได้ ตอบโจทย์เป้าหมายการลดการปลดปล่อยคาร์บอนของประเทศไทย สนับสนุนยุทธศาสตร์เศรษฐกิจ BCG และเป็นก้าวสำคัญในการพัฒนาแหล่งพลังงานสะอาดของประเทศและยกระดับการใช้ประโยชน์จากวัสดุเหลือทิ้งสู่พลังงานแห่งอนาคต