สวทช. เนคเทค เสริมแกร่งครู EEC อัปสกิล IoT เปิดอบรม 3 วันเต็ม ปั้นครูดิจิทัลยุค 4.0

2–4 กรกฎาคม 2568 | โรงแรมเวย์ โฮเทล รีสอร์ท เมืองพัทยา จ. ชลบุรี

สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดยฝ่ายบริการทางวิชาการและการประเมินหลักสูตรด้านพัฒนากำลังคน ร่วมกับ SMC ACADEMY ภายใต้ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ “IoT Fundamental Internet of Things” ให้กับครู 25 โรงเรียนในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) จำนวน 50 คน ตลอด 3 วันเต็มเพื่อยกระดับทักษะและเตรียมกำลังคนสู่อุตสาหกรรม 4.0

เนื้อหาเข้มข้นตลอด 3 วัน วิทยากรหลักโดย นายปิยวัฒน์ จอมสถาน วิศวกร และหัวหน้าโครงการSMC Academy

วันแรก : ปูพื้นฐาน IoT เพื่ออุตสาหกรรม 4.0 เนื้อหาการอบรมเริ่มต้นด้วยการปูพื้นฐานระบบอัตโนมัติ หุ่นยนต์ และระบบอิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ ซึ่งเป็นเทคโนโลยีหลักในยุคอุตสาหกรรม 4.0 พร้อมฝึกปฏิบัติการใช้ชุด I-Kit กับไมโครคอนโทรลเลอร์ ESP32 และอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น LED เซนเซอร์วัดอุณหภูมิ ความชื้น และแสง เพื่อสร้างความเข้าใจในระบบ IoT เบื้องต้น

วันที่สอง : ลงลึกการเขียนโปรแกรมและการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต ผู้เข้าอบรมได้เรียนรู้การเขียนโปรแกรมด้วย Library เพื่อสั่งงานอุปกรณ์ IoT ผ่านพอร์ต I2C โดยเน้นการใช้งานเซนเซอร์วัดอุณหภูมิ ความชื้น และจอ LCD พร้อมเรียนรู้พื้นฐานการเชื่อมต่อเครือข่ายไร้สาย (WiFi) ให้กับไมโครคอนโทรลเลอร์ เพื่อเตรียมความพร้อมสู่การส่งข้อมูลขึ้นคลาวด์ในวันถัดไป

วันที่สาม : ประยุกต์ใช้ IoT Platform & Dashboard ทำความรู้จัก IoT Platform และการสร้าง Dashboard เนื้อหาช่วงสุดท้ายเน้นการประยุกต์ใช้ความรู้ที่เรียนมาตลอด 2 วัน โดยผู้เข้าอบรมได้เรียนรู้การใช้งาน NETPIE2020 ซึ่งเป็น IoT Platform สำหรับรับ–ส่งข้อมูลและควบคุมอุปกรณ์จากระยะไกล ผู้เข้าอบรมยังได้ทดลองสร้าง Dashboard เพื่อแสดงผลข้อมูลจากอุปกรณ์ และฝึกออกแบบระบบ IoT ที่สามารถนำไปต่อยอดใช้จริงในชั้นเรียน

เสริมกลยุทธ์การสอน IoT สู่บริบทสถานศึกษา

ในช่วงท้ายของการอบรม ผู้เข้าอบรมได้ร่วม กิจกรรมแลกเปลี่ยนแนวทางการออกแบบแผนการสอนรายวิชาเพิ่มเติม และการประยุกต์ใช้กิจกรรมจากหลักสูตร ดิจิทัลและอิเล็กทรอนิกส์: IoT Fundamental Internet of Things ให้สอดคล้องกับบริบทของแต่ละโรงเรียน โดยได้รับเกียรติจากวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิมาร่วมให้แนวคิดและคำแนะนำ ได้แก่:

อาจารย์มานะ อินทรสว่าง ครูชำนาญการพิเศษ และหัวหน้าโครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม โรงเรียนศึกษานารี กรุงเทพมหานคร ซึ่งมาแบ่งปันประสบการณ์การจัดการเรียนการสอน IoT ในโรงเรียน ผ่านแนวทางโครงงาน การบูรณาการเนื้อหาวิทยาศาสตร์กับเทคโนโลยี และการสร้างแรงบันดาลใจให้นักเรียนเรียนรู้ด้วยตนเอง

คุณพิรุณรัตน์ ปุณยลิขิต นักวิชาการอาวุโส งานสำรวจวิเคราะห์แนวโน้มหลักสูตรและผลงานวิชาการ ฝ่ายบริการทางวิชาการและการประเมินหลักสูตรด้านพัฒนากำลังคน สวทช.นำเสนอแนวโน้มการพัฒนาหลักสูตรในอนาคต และแนวทางการสนับสนุนครูในการต่อยอดกิจกรรมจากการอบรม ไปสู่ห้องเรียนจริง รวมถึงข้อเสนอแนะด้านการวัดและประเมินผลที่สอดรับกับสมรรถนะดิจิทัลของผู้เรียน

บทสัมภาษณ์: อาจารย์มานะ อินทรสว่าง ครูชำนาญการพิเศษ หัวหน้าโครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม  โรงเรียนศึกษานารี กรุงเทพมหานคร

บทบาทของหลักสูตร IoT ในการเตรียมกำลังคนสู่ภาคอุตสาหกรรมในพื้นที่ EEC

“เทคโนโลยี IoT (Internet of Things) เป็นเทคโนโลยีที่กำลังกลายเป็นพื้นฐานสำคัญในภาคอุตสาหกรรม การที่เรานำสิ่งนี้เข้าสู่ระบบการศึกษา โดยเฉพาะในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จะช่วยย่นระยะเวลาในการเตรียมคนให้พร้อมต่อการเรียนรู้และทำงานในโลกเทคโนโลยีได้อย่างแท้จริง”

อาจารย์มานะเล่าว่า ในระดับโรงเรียนแม้จะเริ่มมีความเข้าใจเกี่ยวกับ IoT อยู่บ้าง แต่ยังขาดแคลนเครื่องมือและโอกาสในการลงมือปฏิบัติจริง หลักสูตรและชุดฝึกอบรมที่นำมาใช้ในโครงการนี้ จึงถือเป็นโอกาสสำคัญ ที่จะช่วยสร้าง “พื้นฐานที่แข็งแรง” ให้กับเด็ก ๆ เพื่อก้าวสู่การเรียนรู้เชิงลึกในระดับอุดมศึกษา และต่อยอดสู่การทำงานในภาค อุตสาหกรรมโดยตรง อุปกรณ์และชุดฝึกอบรมที่มอบให้กับโรงเรียน เช่น ชุดบอร์ดอัจฉริยะ ช่วยให้เด็กสามารถเรียนรู้แบบลงมือทำไม่ใช่เพียงแค่การดูการสาธิต ตัวอย่างเช่น โรงเรียนที่มีอุปกรณ์เพียง 1-2 ชุดจะสอนแบบรวมกลุ่มได้ยาก แต่หากมีมากพอนักเรียนจะได้ฝึกฝนทักษะจริงในเวลาเรียน หรือนอกเวลาเรียนก็ได้ตามความสนใจ สิ่งสำคัญคือการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง เพราะการเรียนรู้ทักษะเทคโนโลยีเช่นนี้ ต้องอาศัยการทดลองจริง จึงจะเกิดความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง

บทสัมภาษณ์ผู้เข้าอบรม

นายภาคภูมิ ศรีจันทร์นวน คุณครูโรงเรียนกาญจนาภิเษกวิทยาลัย ฉะเชิงเทรา จ.ฉะเชิงเทรา

อบรมนี้ไม่ใช่แค่ความรู้ใหม่ แต่คือแรงบันดาลใจในการต่อยอดให้เด็ก

เข้าร่วมอบรมครั้งนี้กับ อ.เต้ ปิยวัฒน์ สร้างความประทับใจอย่างยิ่ง เพราะนอกจากเนื้อหาจะเข้มข้นแล้ว บรรยากาศการเรียนการสอนยังเต็มไปด้วยพลังและความกระตือรือร้น “ต้องตามให้ทัน” ตลอดเวลา ซึ่งถือเป็นทั้งความท้าทายและโอกาสที่ดีในการทบทวนความรู้เดิมและเรียนรู้เพิ่มเติมอย่างจริงจัง

ความรู้ด้าน IoT สามารถนำไปต่อยอดได้ทันที โดยเฉพาะการจัดการเรียนการสอนในกลุ่มนักเรียนห้องพิเศษ เช่น ห้อง Gifted และ SMP ซึ่งต้องทำโครงงานจริงเพื่อใช้ในการแข่งขันและยื่นผลงานเข้าศึกษาต่อในระดับมหาวิทยาลัย ครูได้นำสไลด์และเนื้อหาจากการอบรมไปใช้จัดกิจกรรมการเรียนการสอนทันที เด็กๆ ได้ลงมือทำจริง และมีชิ้นงานเป็นรูปธรรม เป็นประโยชน์ทั้งต่อตนเองในฐานะครู และต่อโรงเรียนในฐานะศูนย์กลางพัฒนาเด็กสายเทคโนโลยี

นางสาวเบญจมาศ ชูศรี ครูชำนาญการ / หัวหน้างานพัฒนาเทคโนโลยีฯ โรงเรียนสัตหีบวิทยาคม จ.ชลบุรี

การติดกระดุมเม็ดแรกให้กับนักเรียนคือจุดเริ่มต้นสำคัญ

คุณครูเบญจมาศ เล่าว่า มีพื้นฐานในการสอนเรื่องไมโครคอนโทรลเลอร์อยู่บ้าง แต่ยังไม่เคยได้สัมผัสหรือเชื่อมต่อกับระบบ IoT อย่างจริงจัง ก่อนหน้านี้ทำได้เพียงใช้งานแอปพลิเคชันพื้นฐาน เช่น Bluetooth หรือ Wi-Fi เท่านั้น การได้เข้าร่วมอบรมครั้งนี้จึงเปรียบเสมือน การเปิดโลกทัศน์ ที่ทำให้เห็นภาพรวมของ IoT ชัดเจนขึ้น และเข้าใจถึงศักยภาพของเทคโนโลยีที่จะนำมาปรับใช้กับการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบ

การถ่ายทอดความรู้สู่ห้องเรียน คุณครูมีแผนจะนำชุดอุปกรณ์ที่ได้รับจากการอบรมไปใช้กับนักเรียนชั้น ม.5 ในรายวิชา “ออกแบบเทคโนโลยี” โดยตั้งใจจะไม่สอนเพียงแค่ทฤษฎี แต่จะเน้นการเชื่อมโยงกับการลงมือปฏิบัติจริง เพื่อให้นักเรียนเข้าใจอย่างลึกซึ้ง พร้อมทั้งมีแนวคิดที่จะปรับปรุงหลักสูตรคอมพิวเตอร์ของทั้งโรงเรียน ให้ทุกห้องเรียนได้สัมผัสกับประสบการณ์ด้าน IoT อย่างทั่วถึง แม้อาจจะเหนื่อยกับการเริ่มต้นใหม่ แต่เชื่อว่า “การติดกระดุมเม็ดแรก” ให้กับนักเรียนคือจุดเริ่มต้นสำคัญ หากเด็กได้รู้จักและมีโอกาสทดลอง อาจเป็นแรงบันดาลใจให้เลือกเดินต่อในเส้นทางสายเทคโนโลยี

นายชัยยันต์  สุพรรณ์  ครูผู้ช่วย วิชาสอนคอมพิวเตอร์
โรงเรียนนิคมวิทยา จ.ระยอง

IoT เป็นเรื่องซับซ้อน ถ้าเราตั้งใจเรียนรู้ ไม่มีอะไรที่เกินความเข้าใจ

แม้จะมีพื้นฐานด้านเทคโนโลยีและไมโครคอนโทรลเลอร์อยู่บ้าง แต่ยังไม่เคยได้สัมผัสการทำงานของระบบ IoT อย่างจริงจังมาก่อน การเข้าอบรมในครั้งนี้จึงถือเป็นโอกาสสำคัญ ที่ช่วยเติมเต็มช่องว่างความเข้าใจ และทำให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้นว่า IoT ไม่ใช่เพียงเรื่องไกลตัว แต่สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการเรียนการสอนในห้องเรียนได้โดยตรง

โรงเรียนของคุณครูมี สมาร์ทฟาร์ม ที่ควบคุมด้วยระบบ IoT อยู่แล้ว ซึ่งก่อนหน้านี้อาจยังเป็นภาพรวมที่เข้าใจยากสำหรับนักเรียน การอบรมครั้งนี้ช่วยให้สามารถ “แตกภาพใหญ่ให้กลายเป็นภาพย่อย” แยกกระบวนการแต่ละส่วนให้เด็กเข้าใจว่าแต่ละอุปกรณ์ทำงานอย่างไร และมีบทบาทอย่างไรในระบบอัตโนมัติที่ซับซ้อนนี้

นอกจากนี้ ชุดอุปกรณ์ที่ได้รับ I-Kit และเซนเซอร์ต่าง ๆ ยังช่วยให้สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบยืดหยุ่น เหมาะสมกับห้องเรียนขนาดใหญ่ โดยสามารถแบ่งกลุ่มให้นักเรียนได้ลงมือทดลองและเรียนรู้ผ่านประสบการณ์จริง ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการเรียนรู้เทคโนโลยีในยุคปัจจุบัน