ศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ (NCTC) จัดสัมมนาเชิงปฏิบัติการ “Advanced Electron Microscopy: From ESEM to vEM and CryoEM” เพื่อยกระดับองค์ความรู้ด้านกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน

(วันที่ 21 ตุลาคม 2568) ณ ชั้น 4 ห้อง 405 อาคารศูนย์ประชุมอุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี:

ศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ (NCTC) ร่วมกับ บริษัท Thermo Fisher Scientific และ บริษัท LMS Instruments Co., Ltd. ได้จัดงาน สัมมนาเชิงปฏิบัติการ (Workshop) ในหัวข้อ
“Advanced Electron Microscopy: From ESEM to vEM and CryoEM (ESEM Workshop)”
ณ อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย สวทช. เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ด้านเทคนิคการใช้กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนขั้นสูง

การสัมมนาครั้งนี้จัดขึ้นเพื่อให้ผู้เข้าร่วมได้เรียนรู้เทคนิคการวิเคราะห์ด้วย Environmental Scanning Electron Microscope (ESEM) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีการถ่ายภาพระดับจุลภาคที่สามารถสังเกตสภาพของตัวอย่างได้ ภายใต้สภาวะที่มีความชื้นหรือแรงดันของก๊าซบางส่วน โดยไม่จำเป็นต้องเคลือบผิวตัวอย่างด้วยโลหะ และไม่ต้องอยู่ในสภาวะสุญญากาศเต็มรูปแบบ

เทคนิคดังกล่าวช่วยให้สามารถสังเกตการเปลี่ยนแปลงของตัวอย่างแบบ Real-time ภายใต้การควบคุมของอุณหภูมิและความชื้น ซึ่งเหมาะสำหรับการศึกษาวัสดุที่เปลี่ยนแปลงตามสภาพแวดล้อมจริง เช่น

• วัสดุชีวภาพ (Biological materials)
• วัสดุที่มีความชื้นสูง (Moist materials)
• พอลิเมอร์และยาง (Polymer, Rubber)
• การสังเกตกระบวนการพลวัต (Dynamic process observation)

เทคนิค ESEM นับเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้นักวิจัยสามารถเข้าถึงข้อมูลเชิงลึกของโครงสร้างจุลภาคภายใต้สภาวะจริง ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมในสาขาวิทยาศาสตร์และอุตสาหกรรมที่หลากหลาย

ในการเปิดงาน ดร.ณฏฐพล วุฒิพันธุ์ ผู้อำนวยการศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ (NCTC) ได้กล่าวต้อนรับและขอบคุณผู้เข้าร่วมสัมมนาทุกท่านที่ให้ความสนใจในเทคนิค ESEM ซึ่งเป็นหนึ่งในเทคนิคการวิเคราะห์ที่ช่วยยกระดับการศึกษาตัวอย่างในสภาวะจริง

ดร.ณฏฐพล ได้กล่าวถึงบทบาทของศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ (NCTC) ว่าเป็นหน่วยงานกลางที่ให้บริการวิเคราะห์ทดสอบด้วยมาตรฐานสากล สนับสนุนการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมในภาคส่วนต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน พร้อมมุ่งมั่นเป็นศูนย์กลางเชื่อมโยงเครือข่ายห้องปฏิบัติการทั่วประเทศ เพื่อส่งเสริมศักยภาพด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของประเทศไทยอย่างยั่งยืน

ภายในงานสัมมนามีการจัดกิจกรรม Workshop ในรูปแบบฐานการเรียนรู้ (Station-based Workshop) เพื่อให้ผู้เข้าร่วมได้ทดลองและสังเกตการทำงานของกล้องจุลทรรศน์ ESEM กับตัวอย่างจริง โดยมีรายละเอียดดังนี้

Station 1: Fungi ก่อโรคในพืช – โดยทำการตัดตัวอย่างจากแผ่น Agar วางบน Stage ของเครื่อง ESEM เพื่อสังเกตโครงสร้างเชื้อราที่ก่อโรคในพืช

Station 2: Fungi บนกระเทียม – สังเกตการยึดเกาะและการเจริญของเชื้อราบนพื้นผิวกระเทียม

Station 3: Bacteriophage Virus – วิเคราะห์ด้วยโหมด High Vacuum STEM และถ่ายภาพด้วยเทคนิค Bright Field (BF) และ High-Angle Annular Dark Field (HAADF) โดยตัวอย่างเตรียมด้วยวิธี Negative Stain เพื่อแสดงรายละเอียดของไวรัสอย่างชัดเจน

นอกจากนี้ ผู้เข้าร่วมยังได้รับโอกาสเข้าเยี่ยมชม ห้องปฏิบัติการกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนของศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ (NCTC) เพื่อเรียนรู้ระบบการบริหารจัดการเครื่องมือ การควบคุมคุณภาพ และมาตรการด้านความปลอดภัย โดยมีทีมเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญของศูนย์ฯ ให้ข้อมูลและคำแนะนำอย่างใกล้ชิด

การจัดสัมมนาเชิงปฏิบัติการ “Advanced Electron Microscopy: From ESEM to vEM and CryoEM” ในครั้งนี้ เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของ ศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ (NCTC) ในการยกระดับศักยภาพทางวิทยาศาสตร์ของประเทศ ผ่านการถ่ายทอดองค์ความรู้ การพัฒนาบุคลากร และการส่งเสริมการใช้เครื่องมือวิทยาศาสตร์ขั้นสูง เพื่อสนับสนุนการวิจัยและอุตสาหกรรมไทยให้ก้าวสู่มาตรฐานสากลอย่างมั่นคงและยั่งยืน