เรื่องโดย กองบรรณาธิการ
เมื่อพูดถึงเครื่องมือการเรียนรู้แบบอิมเมอร์ซีฟ* (immersive technology) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่พาเราเข้าไปรับประสบการณ์การเรียนรู้แบบเห็นกับตา ได้ยินกับหู และรู้สึกเหมือนได้จับต้องจริง ก็จะมีชื่อเทคโนโลยีย่อย ๆ อีกสามสี่ชื่อตามมา โดยเฉพาะพวกที่ลงท้ายด้วย reality ที่คนนอกวงการหรือไม่ค่อยได้ใช้งาน (รวมถึงกองบรรณาธิการด้วย) มักเกิดอาการสับสนว่าอะไรเป็นอะไร เรามาไล่เรียงดูกันทีละคำ
- augmented reality (AR) ศัพท์บัญญัติคือ ความเป็นจริงเสริม (เออาร์) เป็นการนำวัตถุดิจิทัลมาซ้อนทับบนโลกจริง ผู้ใช้งานจะเห็นวัตถุเสมือนในสภาพแวดล้อมจริงผ่านอุปกรณ์ที่ใช้ร่วม เช่น สมาร์ตโฟน แท็บเล็ต แว่นตาเออาร์
- mixed reality (MR) ศัพท์บัญญัติคือ ความเป็นจริงผสมผสาน (เอ็มอาร์) พัฒนาต่อยอดมาจากเออาร์ ผู้ใช้งานมองเห็นโลกจริงผ่านแว่นตาที่มีเซนเซอร์ที่ซับซ้อนขึ้น และสัมผัสหรือมีปฏิสัมพันธ์กับวัตถุเสมือนได้
- virtual reality (VR) ศัพท์บัญญัติคือ ความเป็นจริงเสมือน (วีอาร์) เป็นการสร้างสภาพแวดล้อมจำลองขึ้นมาใหม่ทั้งหมดด้วยคอมพิวเตอร์ ผู้ใช้งานต้องใช้อุปกรณ์สวมใส่ศีรษะ (headset) เพื่อเข้าไปอยู่ในโลกเสมือน โดยจะไม่เห็นโลกจริง
- extended reality (XR) ศัพท์คำนี้กองบรรณาธิการสืบค้นดูจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ แต่ไม่เจอศัพท์บัญญัติ จึงสอบถามไปยังสำนักงานราชบัณฑิตยสภา ก็ได้รับคำตอบว่าศัพท์บัญญัติของคำนี้คือ ความเป็นจริงขยาย (เอกซ์อาร์) เป็นคำที่ครอบคลุมเทคโนโลยีทั้งหมดที่กล่าวมาข้างต้น ทั้งเออาร์ เอ็มอาร์ และวีอาร์
และสุดท้าย…
- real reality (RR) หรือ โลกจริง คำนี้ไม่ใช่เทคโนโลยีใด ๆ แต่เป็นคำขำ ๆ แซว ๆ ที่หลายคนเอามาใช้หลังท่องโลกเสมือนทั้งหลายจนเพลีย ทำนองว่าให้กลับมาสู่ “โลกจริง” ที่ไม่ผ่านจอ ไม่ต้องใส่แว่น ไม่ต้องเสริมอะไรทั้งนั้น
*immersive ทับศัพท์ว่า อิมเมอร์ซีฟ ไม่มีศัพท์บัญญัติโดยตรงแต่ราชบัณฑิตฯ ใช้ว่า แบบล้ำลึก ในบางคำ เช่น สื่อผสมแบบล้ำลึก (immersive multimedia)

