การเติบโตอย่างเข้มแข็งของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์โนนกลาง บ้านหนองมัง อ.สำโรง จ.อุบลราชธานี ด้วยการนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเป็นเครื่องมือช่วยเพิ่มคุณภาพผลผลิต สร้างรายได้ และเพิ่มคุณภาพชีวิตให้สมาชิก ผลผลิตของกลุ่มฯ ได้รับการตอบรับอย่างดีจากผู้บริโภคทั้งในและนอกพื้นที่ และยังจัดส่งผลผลิตให้ซุปเปอร์มาร์เก็ตชั้นนำในกรุงเทพฯ
กลุ่มฯ จัดทำกระบวนการรับรองแบบมีส่วนร่วม หรือ PGS (Participatory Guarantee System) ได้การรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ไทย (Organic Thailand) และมีทายาทเกษตรกรและนักการตลาดรุ่นใหม่ที่บ่มเพาะความรู้เพื่อต่อยอดการทำเกษตรอินทรีย์ของกลุ่มฯ ให้ก้าวหน้าอย่างมั่นคงและยั่งยืน
ชุดเทคโนโลยีที่ สวทช. ได้สนับสนุนกลุ่มวิสาหกิจเกษตรอินทรีย์โนนกลาง บ้านหนองมัง ได้แก่
โรงเรือนพลาสติกเพื่อการผลิตพืชผักคุณภาพ
โครงสร้างโรงเรือน ออกแบบให้มี 2 ชั้น เพิ่มประสิทธิภาพการถ่ายเทอากาศ เมื่ออุณหภูมิภายในโรงเรือนสูงขึ้น อากาศลอยตัวออกทางช่องลมระหว่างหลังคาทั้ง 2 ชั้น
ระบบบริหารจัดการโรงเรือน
- ดิน หัวใจของการปลูกพืช ตรวจวัดค่า pH และปริมาณธาตุอาหารหลักในดิน ปรับปรุงบำรุงดินให้เหมาะกับชนิดพืชที่ปลูกด้วย
- โต๊ะปลูกผัก ลดปัญหาเชื้อรา-เชื้อโรคในดิน มด และวัชพืช สะดวกต่อการดูแลและเก็บผัก
- ระบบน้ำมินิสปริงเกิล ควบคุมปริมาณน้ำและการกระจายน้ำได้ทั่วถึง รวมถึงประหยัดแรงงานและเวลา
- เมล็ดพันธุ์ คัดเลือกและจัดเก็บเมล็ดพันธุ์ที่ดี ลดต้นทุนการผลิต
- การเพาะกล้าลงถาดหลุม ประหยัดเมล็ดพันธุ์ ลดต้นทุนการผลิต
- การพักแปลง ลดปัญหาเชื้อราและเชื้อโรคในดิน
- การปลูกพืชหมุนเวียน จัดรอบการปลูกผักในแต่ละแปลงให้เหมาะกับสภาพภูมิอากาศ และลดการระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืช
การผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดินจากขยะอินทรีย์
- ต้นทุนต่ำ สร้างรายได้สูง ไส้เดือน 1 กิโลกรัม (ประมาณ 1,200 ตัว) ย่อยสลายขยะอินทรีย์ 1 กิโลกรัม ภายในเวลา 4 วัน ขยะถูกกินและถ่ายออกมาเป็นมูลปุ๋ยและปุ๋ยน้ำ ขยะ 100 กิโลกรัม ได้ปุ๋ย 70 กิโลกรัม
- จุลินทรีย์ในลำไส้ของไส้เดือนช่วยเปลี่ยนแปลงธาตุอาหารพืชจากรูปแบบที่พืชนำไปใช้ไม่ได้ เป็นรูปแบบที่พืชนำไปใช้ได้ทันที ปุ๋ยหมักที่ได้มีคุณภาพดี ปริมาณฮิวมัสมาก โปร่งร่วน
- ใช้พื้นที่ดำเนินการน้อย ไม่เกิดมลภาวะส่งกลิ่นเหม็น
- เหมาะสำหรับปลูกพืชหรือปรับปรุงดินหลังเก็บเกี่ยว
การควบคุมแมลงศัตรูพืชด้วยชีวภัณฑ์ธรรมชาติ
- เชื้อราบิวเวอเรีย สายพันธุ์ BCC2660 ทำลายแมลงปากดูดได้หลายชนิด การเพาะเลี้ยงเชื้อราบิวเวอเรียใช้ข้าวสารเป็นวัสดุเพาะเลี้ยงแทนการใช้ข้าวโพด หัวเชื้อราบิวเวอเรียของ สวทช. ให้จำนวนสปอร์สูงถึง 107 สปอร์ต่อกรัมข้าวเลี้ยง ใช้ระยะเวลาบ่มเชื้อ 5 วัน
- ไวรัสเอ็นพีวี เป็นไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคกับแมลง มีความเฉพาะเจาะจงสูง ทำลายเฉพาะหนอนกระทู้หอม (หรือหนอนหนังเหนียวหรือหนอนเขียว) เมื่อหนอนได้รับเชื้อไวรัส ตายภายใน 3-7 วัน ไม่มีพิษตกค้างบนพืช เหมาะสำหรับการผลิตพืชผักปลอดภัยจากสารพิษ
- ไส้เดือนฝอย ไส้เดือนฝอยสายพันธุ์ไทย (Steinernema sp. Thai isolate) มีประสิทธิภาพควบคุมแมลงศัตรูพืชหลายชนิด เป็นสายพันธุ์ทนร้อนที่มีชีวิตรอดได้ดีในเขตร้อนชื้นโดยไม่ต้องเก็บรักษา เกษตรกรเพาะเลี้ยงได้เอง ต้นทุนต่ำ และนำไปใช้ได้ทันที
การปลูกพืชหลังนา: ปอเทือง หอม กระเทียม แตงโม ถั่วเขียว งา
- ถั่วเขียวสายพันธุ์ดี KUML# 1-4 ขนาดเมล็ดใหญ่ ให้ผลผลิต 250-300 กิโลกรัมต่อไร่ ต้านทานโรคใบจุดและราแป้ง
- งา: ปลูกง่าย ทนแล้ง ลงทุนน้อย
- หอมพันธุ์สำลีแดง เป็นหอมพันธุ์ท้องถิ่นในเขตอำเภอสำโรง ลักษณะเด่นคือ มีหัวทรงกลม (คล้ายคอตตอนบัด: cotton bud) สีแดง มันวาว ขนาดปานกลาง เก็บเกี่ยวได้ตลอดทั้งปี
จากความมุ่งมั่นทำเกษตรอินทรีย์โดยนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เป็นเครืองมือสำคัญของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์โนนกลาง บ้านหนองมัง ส่งผลให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ เป็นที่ต้องการของผู้บริโภค ขณะเดียวกันความเข้มแข็งของกลุ่มฯ ยังเป็นแบบอย่างการทำเกษตรอินทรีย์ให้กับเกษตรกรในพื้นที่อื่น