“ผ้าไหมคือชีวิตของยาย ยายจะทอจนไม่มีแรง เพราะนี่คือสิ่งที่ยายรักที่สุด” คำบอกเล่าจาก น้อย ผ่อนผาแดง หรือ ยายน้อย หญิงชราวัยย่าง 80 ปี สมาชิกรุ่นบุกเบิกของกลุ่มทอผ้าไหมศิลปาชีพบ้านดอนหลี่ อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม สะท้อนถึงความผูกพันที่มีต่อผ้าไหม งานหัตถศิลป์ที่เธอคลุกคลีมาแต่เยาว์วัย จนเป็นกำลังสำคัญของชุมชนที่สืบสานภูมิปัญญาการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและทอผ้าไหมพื้นบ้านจนถึงปัจจุบัน กว่า 20 ปีแล้วที่ชาวบ้านดอนลี่ได้รวมตัวเป็น กลุ่มทอผ้าไหมศิลปาชีพบ้านดอนหลี่ เพื่อสืบทอดการทอผ้าไหมมัดหมี่ของชุมชน และเป็นส่วนหนึ่งของโครงการศูนย์ศิลปาชีพโดย “มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในพระบรมราชินูปถัมภ์”[1] ที่ได้สร้างอาชีพ สร้างรายได้และสืบสานภูมิปัญญาของชุมชนจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งครั้งหนึ่ง ยายน้อย และลูกสาว ได้มีโอกาสถวายผ้าไหมฝีมือชาวบ้านแด่สมเด็จพระพันปีหลวง นับเป็นความภาคภูมิใจสูงสุดในชีวิต [1] โครงการศูนย์ศิลปาชีพ โดย “มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในพระบรมราชินูปถัมภ์” ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น “มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพพิเศษในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง” “ยายน้อย”
“มะลิร้อยรัก” ลายผ้าอัตลักษณ์ชุมชนบ้านดอนลี่ น้อมรำลึก “สมเด็จพระพันปีหลวง”
