ฝ่ายบริการทางวิชาการและการประเมินหลักสูตรด้านการพัฒนากำลังคน
ความเป็นมา
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติเริ่มดำเนินการจัดกิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์ ในปี 2541 เพื่อส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพเยาวชนที่มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีตามความ สนใจ และถนัด ต่อมาในปี 2543 ได้มีการขยายกลุ่มเป้าหมายโดยจัดกิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์สำหรับนักเรียน ทั่วไปในรูปแบบโครงการวิทยาศาสตร์ในโรงเรียน โครงการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในโรงเรียนชนบท และงาน โครงการสร้างความตระหนักทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ค่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้เป็นเครื่องมือสำคัญในการจัดกิจกรรมเพิ่มพูนประสบการณ์การเรียนรู้ (Enrichment program) ทางด้านวิทยาศาสตร์เนื่อง ด้วยรูปแบบของกิจกรรมค่ายสามารถส่งเสริมและพัฒนาทักษะและกระบวนการเรียนรู้เพิ่มเติมจากในชั้นเรียน และ สามารถทำได้หลากหลายยืดหยุ่นตามความสนใจและถนัดของเยาวชน
บ้านวิทยาศาสตร์สิรินธร อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย ได้เริ่มก่อตั้งขึ้นในปี 2546 ในนามโครงการค่ายวิทยาศาสตร์ถาวร และเปิดตัวขึ้นในปี 2551 เพื่อเป็นสถานที่เรียนรู้ คิดค้น ค้นคว้า และร่วมทำกิจกรรมทางวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กและเยาวชน โดยมีนักวิชาการ นักวิจัย และเครือข่ายอาจารย์มหาวิทยาลัยร่วมจัดการดูแลเพื่อให้เกิดระบบบริหารจัดการและพัฒนากิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นปี ต่อมาใน 2554 คณะกรรมการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (กวทช.) ได้มีมติจัดตั้งฝ่ายบริหารค่ายวิทยาศาสตร์ สายงานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อสังคม ส่วนงานกลาง สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เพื่อส่งเสริมและพัฒนาเยาวชนในรูปแบบกิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์ ฝึกอบรมครู และการพัฒนาหลักสูตรและสื่อการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์ โดยกิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์จัดเป็นรูปแบบหนึ่งของกิจกรรมเพิ่มพูนประสบการณ์สำหรับเยาวชนนอกเหนือจากการเรียนในระบบโรงเรียนเพื่อตอบสนองศักยภาพและความสนใจที่หลากหลายของเยาวชน ต่อมามีการปรับโครงสร้างในปี พ.ศ.2560 เปลี่ยนจากฝ่ายบริหารค่ายวิทยาศาสตร์เป็นฝ่ายวิชาการ และกิจกรรมพัฒนาเยาวชนวิทยาศาสตร์ ในปี พ.ศ.2562 – 2567 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น ฝ่ายวิชาการ หลักสูตรและสื่อการเรียนรู้ และในปี พ.ศ. 2568 เปลี่ยนชื่อฝ่ายเป็นฝ่ายบริการทางวิชาการและการประเมินหลักสูตรด้านการพัฒนากำลังคน โดยแบ่งเป็นกล่องงานย่อย 2 กล่องได้แก่ งานพัฒนาและประเมินคุณภาพหลักสูตรและสื่อการเรียนรู้ และงานสำรวจและวิเคราะห์แนวโน้มหลักสูตรการเรียนการสอนและผลงานวิชาการ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานเชิงคุณภาพของด้านพัฒนากำลังคนด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้วยการดำเนินงานผ่านการพัฒนาคุณภาพหลักสูตร (ชุดหลักสูตร) การประเมินคุณภาพหลักสูตร (ชุดหลักสูตร) การสำรวจและวิเคราะห์แนวโน้มของหลักสูตรเพื่อพัฒนาหลักสูตรใหม่และพัฒนาผลงานทางวิชาการนำไปต่อยอดเพื่อการสร้างผลกระทบ (impact) ต่อสังคมอย่างชัดเจน ตลอดจนบ่มเพาะวิทยากร โดยเป็นศูนย์กลางด้านหลักสูตร กิจกรรมทางวิชาการของบ้านวิทยาศาสตร์สิรินธร
วัตถุประสงค์
- เพื่อส่งเสริมและพัฒนาเด็กและเยาวชน ให้ได้รับการฝึกทักษะและสมรรถนะตั้งแต่เยาว์วัย โดยมีการพัฒนาแนวคิดและทักษะสำคัญทางสะเต็มศึกษาและนวัตกรรม ตลอดจนสามารถทำกิจกรรมทางวิทยาศาสตร์อย่างเต็มศักยภาพ
- เพื่อสนับสนุนบุคลากรด้านการศึกษาให้มีความรู้ ความสามารถ และมีความมั่นใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ด้านสะเต็มศึกษา
วิสัยทัศน์และปรัชญาดำเนินการ
สนับสนุน ส่งเสริมและพัฒนาเยาวชนและบุคลากรด้านการศึกษา ผ่านหลักสูตร สื่อการเรียนรู้ และกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้แบบบูรณาการอย่างสร้างสรรค์ สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติและนโยบายของ สวทช. ให้ได้รับการพัฒนาตนเองตามความสนใจและถนัด เพื่อเป็นทรัพยากรบุคคลที่มีคุณค่า สร้างกำลังคนทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมที่มีทักษะและสมรรถนะสำคัญในการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน
กลุ่มเป้าหมาย
1. เด็กและเยาวชน
2. ครูและบุคลากรทางการศึกษา
พันธกิจของฝ่าย
พันธกิจของฝ่าย
- พัฒนาหลักสูตร กิจกรรมการเรียนรู้ และสื่อการเรียนการสอนด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม ให้มีคุณภาพและสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ ตลอดจนแนวโน้มการเรียนรู้ในระดับประเทศและสากล
- สำรวจ วิเคราะห์ และติดตามแนวโน้มหลักสูตรการเรียนการสอน และผลงานวิชาการในระดับต่าง ๆ เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการพัฒนาและต่อยอดองค์ความรู้ใหม่
- จัดกิจกรรมทดลองหลักสูตร (pilot) และกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ในระดับท้องถิ่น ระดับชาติ และระดับนานาชาติ โดยเน้นการบูรณาการความรู้ ทักษะ และการพัฒนาสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
- ส่งเสริมศักยภาพของครูและบุคลากรทางการศึกษา ผ่านการฝึกอบรมเชิงวิชาการ การบ่มเพาะวิทยากร และการถ่ายทอดองค์ความรู้ด้าน วทน. เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนในระบบการศึกษา
- ประเมินคุณภาพของหลักสูตรและสื่อการเรียนรู้ เพื่อรับรองมาตรฐาน และปรับปรุงพัฒนาหลักสูตรอย่างต่อเนื่อง
- สร้างเครือข่ายความร่วมมือกับครู นักเรียน ชุมชน หน่วยงานวิชาการ และ alumni ทุน สวทช. เพื่อขับเคลื่อนการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสู่สังคม
- นำเสนอผลงานและผลลัพธ์จากการดำเนินงานในรูปแบบเชิงประจักษ์ต่อสาธารณะ เพื่อสร้างผลกระทบทางสังคม และเสริมสร้างภาพลักษณ์ของบ้านวิทยาศาสตร์สิรินธรในระดับประเทศและนานาชาติ
- พัฒนาและจัดทำข้อเสนอโครงการ เพื่อแสวงหาแหล่งทุน และสนับสนุนภารกิจของฝ่ายให้มีความต่อเนื่องและยั่งยืน
โครงสร้างและแนวทางดำเนินงานฝ่าย
ระดับนโยบาย ฝ่ายบริการทางวิชาการและการประเมินหลักสูตรด้านพัฒนากำลังคน สังกัดอยู่ในด้านการพัฒนากำลังคนทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สายงานบริหารการวิจัยและพัฒนา(RDIM) ส่วนงานกลาง สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ โดยมี ดร.สมบุญ สหสิทธิวัฒน์ รองผู้อำนวยการ สวทช. และ ดร.พัชร์ลิตา ฉัตรวริศพงศ์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการ สวทช. เป็นผู้บังคับบัญชาในการกำกับดูแลและการให้คำปรึกษาและแนะนำแนวทางดำเนินงานของฝ่ายฯ ตามลำดับ และนางฤทัย จงสฤษดิ์ เป็นผู้อำนวยการฝ่ายอาวุโส ฝ่ายบริการทางวิชาการและการประเมินหลักสูตรด้านพัฒนากำลังคน
ระดับดำเนินงาน ฝ่ายบริการทางวิชาการและการประเมินหลักสูตรด้านพัฒนากำลังคน ประกอบด้วย 2 กล่อง2 กล่องงานหลักที่จะดำเนินงานภายใต้ฝ่ายฯ ได้แก่
- งานพัฒนาและประเมินคุณภาพหลักสูตร และสื่อการเรียนรู้: Curriculum Development and Assessment and Instructional Material Quality Assurance Section (CUDI)
- พัฒนากิจกรรมและหลักสูตรการเรียนรู้สำหรับเด็กและเยาวชน ครูและบุคลากรทางการศึกษาที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติและนโยบายของ สวทช.
- จัดกิจกรรมเด็กและเยาวชนเพื่อปรับปรุงหลักสูตรเดิมในรูปแบบหลากหลาย ในระดับท้องถิ่น ระดับชาติ และนานาชาติ โดยบูรณาการความรู้ร่วมกับทักษะ และส่งเสริมการพัฒนาสมรรถนะสำคัญ
- อบรมพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านการศึกษา ในรูปแบบหลากหลาย ในระดับท้องถิ่น ระดับชาติ และนานาชาติ เพื่อส่งเสริมให้ครูผู้สอนให้ได้รับความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมที่ทันสมัย ตลอดจนส่งเสริมเทคนิคและแนวทางการเรียนการสอนในรูปแบบใหม่ ๆ เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งทางวิชาการให้แก่บุคลากรทางการศึกษา
- บ่มเพาะบุคลากรผู้มีศักยภาพในการเป็นวิทยากรจัดกิจกรรมฝึกอบรมด้าน วทน.
- ประเมินคุณภาพของหลักสูตรและชุดหลักสูตร
- งานสำรวจและวิเคราะห์แนวโน้มหลักสูตรการเรียนการสอนและผลงานวิชาการ: Survey and Analysis of Trends in Teaching Curriculum and Academic Work Section (TREN)
- พัฒนาสื่อการเรียนรู้และสื่อทางวิชาการ
- สำรวจและวิเคราะห์แนวโน้มหลักสูตรการจัดกิจกรรมในตลาดเพื่อนำมาต่อยอดในการพัฒนาหลักสูตรใหม่ๆ
- จัดกิจกรรมเด็กและเยาวชนโดยนำหลักสูตรใหม่ที่ได้รับการพัฒนาขึ้นมานำร่องในรูปแบบหลากหลาย ในระดับท้องถิ่น ระดับชาติ และนานาชาติ โดยบูรณาการความรู้ร่วมกับทักษะ และส่งเสริมการพัฒนาสมรรถนะสำคัญ
- การนำเสนอผลงานเชิงประจักษ์ต่อสาธารณะ และนำหลักสูตรไปต่อยอดเพื่อการสร้างผลกระทบ (impact) ต่อภาพลักษณ์ของบ้านวิทยาศาสตร์สิรินธรและสังคม
- สร้างเครือข่ายการทำงานทั้งในระดับครู นักเรียน ชุมชน และหน่วยงานวิชาการ เพื่อสนับสนุนการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
- พัฒนาและจัดทำข้อเสนอโครงการเพื่อแสวงหาแหล่งทุน เพื่อสนับสนุนการดำเนินโครงการตามภารกิจของฝ่าย
- สร้างความร่วมมือกับ alumni ทุน สวทช. โดยการถ่ายทอดองค์ความรู้ ผ่านหลักสูตร กิจกรรมให้กับเด็ก เยาวชนและครู เพื่อให้เกิดผลกระทบ (impact) ต่อสังคม
บุคลากรในฝ่ายบริการทางวิชาการและการประเมินหลักสูตรด้านพัฒนากำลังคน มีจำนวน 13 คน โดยอยู่ในสายงานบริหาร 1 คน สายงานวิชาการ 11 คน และสายงานสนับสนุน 1 คน ดังนี้
1. | นางฤทัย | จงสฤษดิ์ | ผู้อำนวยการฝ่ายอาวุโส | สายงานบริหาร |
2. | นางสาวสุปราณี | สิทธิไพโรจน์สกุล | นักวิชาการอาวุโส | สายงานวิชาการ |
3. | นางสาวพิรุณรัตน์ | ปุณยลิขิต | นักวิชาการอาวุโส | สายงานวิชาการ |
4. | นางสาวกรกนก | จงสูงเนิน | นักวิชาการอาวุโส | สายงานวิชาการ |
5. | นางสาวปานกมล | ศรสุวรรณ | นักวิชาการอาวุโส | สายงานวิชาการ |
6. | นางสาวปัณรสี | สนิทวงศ์ ณ อยุธยา | นักวิชาการ | สายงานวิชาการ |
7. | นางสาวกนกพรรณ | เสลา | นักวิชาการ | สายงานวิชาการ |
8. | นางสาววิชชานันท์ | งามถิ่น | นักวิชาการ | สายงานวิชาการ |
9. | นางสาวจิดากาญจน์ | สีหาราช | นักวิชาการ | สายงานวิชาการ |
10. | นางสาวนฤมล | สุขเกษม | นักวิชาการ | สายงานวิชาการ |
11. | นางสาวโสภิดา | พนานุสรณ์ | ผู้ประสานงานอาวุโส | สายงานวิชาการ |
12. | นายเอกลักษณ์ | ตั้งรัตนาวลี | ผู้ประสานงาน | สายงานวิชาการ |
13. | นางวิภาดา | ชาวนาวิก | เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไปอาวุโส | สายงานสนับสนุน |
ฝ่ายบริการทางวิชาการและการประเมินหลักสูตรด้านการพัฒนากำลังคน
โครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย ประเทศไทย
โครงการมหาวิทยาลัยเด็ก ประเทศไทย
โครงการค่ายวิทยาศาสตร์
โครงการส่งเสริมการเรียนรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีให้กับโรงเรียนในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC)
โครงการส่งเสริมการเรียนรู้ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม ที่สอดคล้องกับอุตสาหกรรมเป้าหมายประเทศ
โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ
โครงการการคัดเลือกผู้แทนเข้าร่วมการประชุมผู้ได้รับรางวัลโนเบล ณ เมืองลินเดา (LINDAU)
โครงการ Global Young Scientists Summit (GYSS)
โครงการนักศึกษาภาคฤดูร้อนเดซี (DESY)