ระบบอัจฉริยะผ่านไอโอทีเพื่อเฝ้าระวังการเจริญเติบโตของแบคทีเรียและคุณภาพน้ำในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำเศรษฐกิจ (Aqua grow)

ประเทศไทยเคยครองแชมป์ผู้ส่งออกกุ้งอันดับ 1 ของโลก ในปี พ.ศ. 2553 และมีแนวโน้มที่จะขยายตัวขึ้นเรื่อย ๆ แต่หลังจากปี พ.ศ. 2555 กลับต้องประสบปัญหาการระบาดของโรคกุ้งที่มีอาการตายด่วน (Early Mortality Syndrome) ทำให้ผลผลิตกุ้งของไทยลดลงไปมากกว่าครึ่งนึง และสูญเสียมูลค่าทางเศรษฐกิจไปอย่างมหาศาล แม้ปัจจุบันอุตสาหกรรมกุ้งไทยเริ่มฟื้นตัวขึ้นแล้ว แต่ก็ยังไม่สามารถวางใจได้ เพราะโรคกุ้งอาจกลับมาระบาดได้อีกทุกเมื่อ

นอกจากโรคระบาดที่ต้องคอยเฝ้าระวังแล้ว กุ้งเป็นสัตว์น้ำที่มีความไวต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมต่าง ๆ ในบ่อเลี้ยงอย่างมาก เช่น ปริมาณออกซิเจน คุณภาพน้ำ ชนิดของแบคทีเรียในน้ำ เป็นต้น ซึ่งผู้เลี้ยงกุ้งต้องการทราบถึงภาวการณ์เปลี่ยนแปลงต่าง ๆ อย่างทันท่วงที เพื่อป้องกันและแก้ไขไม่ให้มีผลต่อการเจริญเติบโตและสุขภาพของกุ้ง แต่การตรวจข้อมูลสำคัญต่าง ๆ เหล่านี้ มักมีขั้นตอนยุ่งยาก ใช้เวลานานบางครั้งกว่าจะรู้ผลก็สายไปเสียแล้ว

ทีมวิจัยจึงได้พัฒนา ‘อะควาโกรว์’ เป็นระบบอัจฉริยะที่ช่วยเกษตรกรติดตามดูแลคุณภาพน้ำในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำเศรษฐกิจ ประกอบด้วย 3 เทคโนโลยีหลัก คือ ระบบบริหารจัดการคุณภาพน้ำ อุปกรณ์ตรวจวัดปริมาณสารเคมี อุปกรณ์ตรวจวัดการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย โดยจะมีการบันทึกและรวบรวมข้อมูลทั้ง 3 ด้านแบบ Real-time ผ่านเครือข่ายInternet of Things (IoT) ที่สำคัญระบบสามารถนำข้อมูลที่บันทึกมาวิเคราะห์เพื่อแจ้งเตือน พร้อมทั้งให้คำแนะนำการปรับสภาพบ่อเลี้ยงในเบื้องต้นแก่ผู้ใช้ เมื่อบ่อเลี้ยงอยู่ในสถานะสุ่มเสี่ยงได้อีกด้วย

คุณสมบัติและจุดเด่นของเทคโนโลยี

• สามารถตรวจวัดคุณภาพน้ำได้ทั้งทางกายภาพ ทางเคมี และทางชีววิทยา พร้อมทั้งมีการบันทึกข้อมูลอย่างเป็นระบบแบบ Real-time
• มีระบบการประเมินคุณภาพน้ำเบื้องต้น พร้อมทั้งให้คำแนะนำสำหรับการปรับสภาพบ่อ
• ผู้ใช้งานสามารถเข้าดูข้อมูลและบริหารจัดการฟาร์มได้จากทุกที่ทุกเวลาผ่านระบบไอโอที
• มีระบบบันทึกข้อมูลสำหรับติดตามสภาพบ่อในแต่ละรอบการเพาะเลี้ยง
• สามารถเชื่อมต่ออุปกรณ์แบบหัววัดไฟฟ้า (Probe) เพิ่มเติม ที่ใช้สัญญาณ 4-20 mA ได้
• มีระบบแจ้งเตือนพร้อมให้คำแนะนำเบื้องต้น เมื่อบ่อเลี้ยงอยู่ในสถานะสุ่มเสี่ยง
• ผู้ใช้สามารถเข้าดูข้อมูลที่บันทึกได้ ผ่านทางสมาร์ทโฟน

สถานภาพทรัพย์สินทางปัญญา

• คำขอสิทธิบัตรการประดิษฐ์ เลขที่คำขอ 1601005863 ชื่อ “เครื่องติดตามการเจริญเติบโตของจุลชีพแบบวัดการเจริญเติบต่อเนื่อง”
• คำขอสิทธิบัตรการประดิษฐ์ เลขที่คําขอ 1201003577 ชื่อ “อุปกรณ์ตรวจวัดค่าการดูดซับแสงของของเหลวแบบอ้างอิงในตัวด้วยท่อคาพลิลารี” 
• คำขอสิทธิบัตรการประดิษฐ์ เลขที่คําขอ 1201002494 ชื่อ “อุปกรณ์และวิธีสำหรับตรวจวัดระดับความเข้มสีของวัตถุแบบสองมิติ”
• คำขอสิทธิบัตรการประดิษฐ์ เลขที่คําขอ 1601005583
• คำขอสิทธิบัตรการออกแบบ เลขที่คำขอ 1602002469 ชื่อ “อุปกรณ์จับยึดวัตถุทรงกระบอก”
• อนุสิทธิบัตร เลขที่ 1400 “เครื่องอ่านค่าสีสำหรับวัดความเข้มข้นของสารเคมี”
• เครื่องหมายการค้า “เครื่องหมายการค้า KEY-5 (จำพวก1)” เลขที่คำขอ 160102976
• เครื่องหมายการค้า “เครื่องหมายการค้า KEY-5 (จำพวก9)” เลขที่คำขอ 160102977

สถานภาพของผลงานวิจัย 

• ต้นแบบระดับ pilot scale

ความร่วมมือที่เสาะหา
เสาะหาผู้รับอนุญาตใช้สิทธิ

นักวิจัย
ดร.ศุภนิจ พรธีระภัทร และทีมวิจัย
ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (NECTEC)
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)