ชุดตรวจสำหรับตรวจหาการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ “NanoFlu Rapid Test”

การติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ เป็นการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจแบบเฉียบพลัน และนับเป็นโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจที่สำคัญที่สุดโรคหนึ่ง โดยสามารถพบได้บ่อยในประชากรทุกเพศทุกวัย และสามารถพบได้ทุกพื้นที่ทั่วโลก การติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่นี้นับเป็นปัญหาสำคัญทางด้านสาธารณสุข เนื่องจากก่อให้เกิดภาระในด้านต่างๆ ตามมา

ได้แก่ ภาระทางด้านเศรษฐศาสตร์ สังคมและชุมชนที่เกิดขึ้นจากการเจ็บป่วย การขาดงานและรายได้ รวมทั้งภาระในการรักษาและดูแลผู้ป่วย ดังนั้น หากไม่มีการตรวจวินิจฉัย คัดกรอง การรักษา การติดตาม และการควบคุมโรคที่ดี อาจสามารถนำไปสู่การระบาดในพื้นที่ต่างๆ ได้ โดยการระบาดนั้นสามารถแบ่งออกได้เป็นการระบาดแบบฤดูกาลดังที่พบทุกปี (epidemic) และแบบระบาดใหญ่ (pandemic) สาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดการระบาดของไวรัสได้เกิดจากการที่เชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ มีการพัฒนาการเปลี่ยนแปลงโปรตีนของเชื้อไวรัสเองได้ง่าย การปรับตัวของไวรัสนี้ จึงทำให้เชื้อไวรัสเกิดการกลายพันธุ์ 

การตรวจวินิจฉัยในเบื้องต้น อาจทำได้โดยการสังเกตอาการทางคลินิกของผู้ป่วย อย่างไรก็ตามการตรวจวินิจฉัยโดยอาศัยอาการทางคลินิกอย่างเดียว อาจทำได้ยากเนื่องจากอาการทางคลินิกมักมีลักษณะคล้ายกับการติดเชื้อไวรัสชนิดอื่นๆ ด้วย ในขณะที่วิธีคัดกรองโดยอาศัยเทคนิคทางอณูวิทยาซึ่งมักใช้ในการยืนยันการติดเชื้อนั้น มักเป็นวิธีการที่ซับซ้อน และต้องการห้องปฏิบัติการ ความชำนาญ และเครื่องมืออุปกรณ์เสริมในการวิเคราะห์ จึงอาจไม่เหมาะในการใช้เป็นวิธีคัดกรองการติดเชื้อแบบรวดเร็ว ณ จุดตรวจ (point-of-care (POC) screening) ได้ 

คุณสมบัติและจุดเด่นของเทคโนโลยี

• ชุดตรวจแบบรวดเร็วสำหรับตรวจคัดกรองและแยกเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ และชนิดบี ได้ในครั้งเดียว
• มีความสะดวก ขั้นตอนในการตรวจไม่ซับซ้อน และใช้งานง่าย (Simple- and Easy-to-use)
• ทราบผลรวดเร็ว ภายใน 5-10 นาที (Rapid Screening Test)
• ราคาต้นทุนผลิตสามารถแข่งขันได้ในตลาด
• ผลิตด้วยกระบวนการแบบเดียวกันกับในระดับห้องปฏิบัติการ หรือปรับปรุงกระบวนการผลิตได้ด้วยนักวิจัยไทยและบริษัทคนไทย
• ลดการนำเข้าชุดตรวจจากต่างประเทศ

การประยุกต์ใช้เทคโนโลยี 
ชุดตรวจสำหรับตรวจหาเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ “NanoFlu Rapid Test” ใช้การตรวจหาโมเลกุลของนิวคลีโอโปรตีนจากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ทั้งชนิดเอ และชนิดบี โดยใช้หลักการทางวิทยาภูมิคุ้มกันในการตรวจจับโมเลกุลเป้าหมายด้วยความจำเพาะ และหลักการการแยกโมเลกุลเป้าหมายด้วยวิธีโครมาโตกราฟีชนิดการไหลในแนวราบบน แผ่นชุดตรวจ โดยสามารถแสดงสัญญาณการจับเป้าหมายซึ่งสามารถอ่านผลได้ด้วยตาเปล่าภายในระยะเวลาเพียง 5-10 นาที และในขณะเดียวกัน สามารถใช้ตรวจและแยกชนิดของเชื้อไวรัสชนิดเอ และชนิดบีได้ในครั้งเดียวกัน หากตัวอย่างมีเชื้อไวรัสอยู่ จะเกิดการจับแบบจำเพาะด้วยอนุภาคนาโนที่ตรึงด้วยโมเลกุลที่จำเพาะกับเชื้อไวรัสชนิดเอหรือชนิดบี ทำให้เกิดเป็นแถบสัญญาณแสดงบนตำแหน่งทดสอบของแต่ละเชื้อบนแผ่นชุดตรวจคู่กับแถบสัญญาณบนตำแหน่งควบคุมที่ใช้ในการบอกประสิทธิภาพของชุดตรวจ แต่หากตัวอย่างดังกล่าวไม่มีเชื้อไวรัสชนิดใดอยู่เลย จะเกิดแถบสัญญาณบนตำแหน่งควบคุมเท่านั้นเพียงตำแหน่งเดียวเท่านั้น

สถานภาพของผลงาน
คำขออนุสิทธิบัตร เลขที่คำขอ 1803002752 เรื่อง ชุดตรวจสำหรับตรวจหาเชื้อไวรัสที่ก่อให้เกิดกลุ่มอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ เลขที่คำขอ 

กลุ่มเป้าหมาย

• โรงพยาบาลภาครัฐ และภาคเอกชน
• คลินิกแพทย์ สถานีหรือหน่วยอนามัย
• ผู้ใช้ชุดตรวจเพื่อการคัดกรองการติดเชื้อ ได้แก่ ผู้ป่วยหรือผู้ที่มีความเสี่ยง 7 กลุ่ม ได้แก่ ผู้สูงอายุ เด็ก หญิงตั้งครรภ์ ผู้มีโรคเรื้อรัง ผู้พิการทางสมอง ผู้ป่วยโรคอ้วน ผู้ป่วยธาลัสซีเมียและผู้มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง

นักวิจัย
ดร.ณัฐปภัสร วิริยะชัยพร และคณะทีมวิจัยวัสดุตอบสนองระดับนาโน
กลุ่มวิจัยวัสดุตอบสนองและเซนเซอร์ระดับนาโน
ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (NANOTEC)
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)