โครงการ JournalLink

บริหารจัดการโครงการ Journal link

Journal Link คือ ฐานข้อมูลชี้แหล่งวารสารที่มีอยู่ในห้องสมุดต่าง ๆ ในประเทศไทย เกิดขึ้นเนื่องจากวิกฤติการณ์ทางเศรษฐกิจในประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2540 ที่ทำให้มีการตัดลดงบประมาณการจัดซื้อวารสาร ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการสนับสนุนการเรียนการสอนและการวิจัย และเนื่องจากเหตุการณ์ดังกล่าวที่เกิดขึ้น ที่ไม่มีแผนรองรับวิกฤติการณ์นี้มาก่อน ทำให้ขาดฐานข้อมูลร่วมที่เป็นดรรชนีชี้แหล่งวารสารที่เป็นปัจจุบัน (Holdings) ทำให้แต่ละห้องสมุดขาดทิศทางที่จะรักษารายชื่อวารสารอันเป็นส่วนรวมไว้ได้ แม้เมื่อแต่ละห้องสมุดได้ตัดรายการวารสารที่สั่งซื้อจากต่างประเทศ ให้สอดคล้องกับงบประมาณที่ลดลงแล้ว กลับพบว่ารายชื่อวารสารที่คงไว้ในแต่ละห้องสมุดกลับยังมีความซ้ำซ้อนกันอยู่มาก และเลิกรับบางรายการจนกระทั่งไม่มีในห้องสมุดใดในประเทศไทยบอกรับ

ที่ประชุมคณบดีคณะวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย ได้เข้าใจถึงปัญหาที่เกิดขึ้น ดังนั้นเมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. 2541 จึงได้มอบหมายให้คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประสานงานกับห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา 31 แห่ง และห้องสมุดสังกัดกระทรวงอีก 2 แห่ง แสวงหาแนวทางแก้ไขปัญหาข้างต้นร่วมกัน และแนวทางนั้นได้นำไปสู่โครงการ Journal Link

ข้อมูลตั้งต้นของ Journal Link คือ ข้อมูลวารสารจากโครงการ Union List of Serials in Thailand (UNIO) ของคณะทำงานรวบรวมรายชื่อวารสารในประเทศไทย ภายใต้คณะอนุกรรมการพัฒนาห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา ทบวงมหาวิทยาลัย (ชื่อในขณะนั้น) และสำนักห้องสมุดและบรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (KMUTT) ในฐานะศูนย์ประสานงานวารสารสาขาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี ภายใต้คณะอนุกรรมการพัฒนาห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา ได้นำข้อมูลวารสารสาขาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีจากห้องสมุดสมาชิกของศูนย์ประสานงานฯ ซึ่งปรับปรุงแก้ไขเรียบร้อยแล้ว เข้าในฐานข้อมูล Journal Link หลังจากนั้นบรรณารักษ์แต่ละห้องสมุดต่าง ๆ ทั่วประเทศ ได้สมัครเป็นสมาชิกเข้ามาทาง Internet แล้วร่วมมือกันนำเข้าข้อมูลวารสารของห้องสมุดตนเองเข้าสู่ระบบกลาง ซึ่งผู้ใช้ทั่วไปสามารถเข้าถึงข้อมูลได้

ปี พ.ศ. 2543 โครงการ Journal Link ได้รับความสนับสนุนงบประมาณวิจัยจากสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ภายใต้โครงการวิจัยชื่อ “การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศสมัยใหม่ในการใช้ทรัพยากรสารสนเทศทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีร่วมกันระหว่างห้องสมุดภายในประเทศ” เพื่อทดสอบและประเมินระบบสนับสนุนการบริการระหว่างห้องสมุด รวมทั้งการจัดการด้านบัญชีค่าบริการในระดับการปฏิบัติงานจริง (ผ่านบัตร PIN) ในระหว่างโครงการวิจัยนี้ Journal Link ได้มีโอกาสร่วมงานกับบรรณารักษ์จาก 35 ห้องสมุด และศูนย์บริการสารสนเทศทางเทคโนโลยี (ศสท. /TIAC สวทช.) และด้วยความพยายามของคณะทำงานนี้ จึงทำให้การบริการระหว่างห้องสมุดสมาชิกผ่าน Journal Link ปรากฏเป็นรูปธรรม เป็นที่ยอมรับของทั้งผู้ให้และผู้รับบริการ

ปี พ.ศ. 2544 – 2546 Journal Link ได้ดำเนินการพัฒนาฐานข้อมูลชี้แหล่งวารสาร และเป็นศูนย์สนับสนุนการให้บริการอย่างต่อเนื่องด้วยความร่วมมือของห้องสมุดสมาชิก และศูนย์บริการสารสนเทศทางเทคโนโลยี (ศสท./ TIAC สวทช.) โดยได้รับความสนับสนุนสถานที่ตั้งสำนักงานกลาง จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และงบประมาณวิจัยจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) เพื่อศึกษาในโครงการ “การพัฒนาองค์กรและการจัดซื้อทรัพยากรในรูปภาคีความร่วมมือ”

ปี พ.ศ. 2547 – 2553 สวทช. ได้พิจารณาแล้วเห็นว่าโครงการ Journal Link เป็นงานวิจัยที่ประสบความสำเร็จ สมควรสนับสนุนให้ดำเนินงานต่อไปเพื่อเป็นแหล่งสารสนเทศสำหรับบริการวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของไทยและต่างประเทศ จึงให้ศูนย์บริการสารสนเทศทางเทคโนโลยี (ศสท./ TIAC) เป็นผู้ดูแล จนกระทั่งส่งมอบให้คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ดำเนินการโครงการ Journal Link ต่อตั้งแต่วันที่ 19 พฤศจิกายน 2553 เป็นต้นมา

Journal Link ปัจจุบันมีห้องสมุดเข้าร่วมเป็นสมาชิกทั้งหมด จำนวน 239 แห่ง เข้าถึงข้อมูลได้ที่เว็บไซต์ http://www.journallink.or.th/home/