ระบบบำบัดเพื่อผลิตก๊าซชีวภาพ
ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) ร่วมกับ ศูนย์ความเป็นเลิศด้านการจัดการและใช้ประโยชน์จากของเสียอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี พัฒนาเทคโนโลยีการบำบัดน้ำเสียเพื่อผลิตก๊าซชีวภาพ ส่งผลเชิงเศรษฐกิจในการลดต้นทุนการบำบัดน้ำเสีย ลดต้นทุนด้านพลังงานจากการใช้ก๊าซชีวภาพเป็นพลังงานทดแทน โดยมุ่งเน้นการวิจัยและพัฒนาด้านการบำบัดและฟื้นฟู เพื่อแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม เช่น การวิจัยเพื่อปรับปรุงกระบวนการผลิตในโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อลดการสูญเสียการใช้ทรัพยากรน้ำและพลังงาน นอกจากนี้ยังดำเนินการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพและออกแบบทางวิศวกรรมในการผลิตก๊าซชีวภาพจากของเสียอุตสาหกรรมอาหารและอุตสาหกรรมแปรรูปผลิตผลทางการเกษตร เช่น เปลือกและกากมันสำปะหลัง การพัฒนาการเลือกใช้จุลินทรีย์ที่เหมาะสม เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตก๊าซชีวภาพ การพัฒนาการออกแบบกระบวนการสร้างและผลิตในการใช้งานจริงในระดับอุตสาหกรรม การพัฒนาเอนไซม์เพื่อแปรชีวมวลเป็นพลังงานและสารเคมีเพิ่มมูลค่า
ระบบบำบัดน้ำเสียแบบตรึงฟิล์มจุลินทรีย์ไม่ใช้อากาศ (Anaerobic Fixed Film Reactor : AFFR) ซึ่งเป็นระบบปิด ไม่มีปัญหาเรื่องกลิ่น มีประสิทธิภาพสูง ประหยัดพื้นที่กว่าการบำบัดน้ำเสียดั้งเดิมแบบบ่อเปิด ด้วยระบบการตรึงฟิล์มจุลินทรีย์ ทำให้ลดการสูญเสียจุลินทรีย์ไม่ให้หลุดออกไปจากระบบบำบัดพร้อมกับน้ำที่บำบัดแล้ว จึงไม่จำเป็นต้องเติมจุลินทรีย์เข้าระบบเป็นระยะๆ เหมือนระบบอื่น มีประสิทธิภาพในการกำจัดสารอินทรีย์สูงถึง 80–90% ดูแลง่ายไม่ซับซ้อนหลังจากระบบเริ่มดำเนินการแล้ว และไม่ต้องการผู้เชี่ยวชาญเฉพาะในการควบคุมระบบ ระบบการบำบัดน้ำเสียนี้ ได้ผลผลิตเป็นก๊าซชีวภาพ ซึ่งสามารถนำไปเป็นเชื้อเพลิงในการผลิตกระแสไฟฟ้า ระบบบำบัดน้ำเสียแบบตรึงฟิล์มจุลินทรีย์ไม่ใช้อากาศจึงเหมาะสมเป็นอย่างยิ่งกับอุตสาหกรรมทางการเกษตร ระบบบำบัดน้ำเสียแบบตรึงฟิล์มจุลินทรีย์ไม่ใช้อากาศ เพื่อผลิตก๊าซชีวภาพ ได้ติดตั้งแล้วในหลายอุตสาหกรรม เช่น
- โรงงานผลิตแป้งมันสำปะหลัง: บริษัท ชลเจริญ จำกัด บริษัท ชัยภูมิพืชผล จำกัด บริษัท แป้งตะวันออกเฉียงเหนือ (1987) จำกัด และบริษัท สีมา อินเตอร์โปรดักส์ จำกัด
- โรงงานน้ำมันปาล์ม: บริษัท ท่าชนะน้ำมันปาล์ม จำกัด
- โรงงานผลไม้แช่อิ่ม / อบแห้ง: บริษัท ซีอองฮองเอ็นเทอไพรซ์ จำกัด และบริษัท รวมอาหาร จำกัด
นอกจากระบบบำบัดดังกล่าวจะเป็นที่ยอมรับในประเทศแล้ว โครงการ Cows to Kilowatts จากประเทศนจีเรีย ยังได้ขอใช้เทคโนโลยีนี้ในการบำบัดของเสียจากโรงฆ่าสัตว์และผลิตพลังงาน โดยทางฝ่ายไทยเป็นผู้ถ่ายทอดเทคโนโลยีและฝึกอบรมบุคลากรจากประเทศไนจีเรียซึ่งโครงการดังกล่าวได้รับรางวัล “Seed Awards 2005 Winner” จากกลุ่มองค์กรแห่งสหประชาชาติ โดยเป็น 1 ใน 5 โครงการ ที่ได้รับรางวัลนี้จากโครงการที่เสนอทั้งหมด 260 โครงการจาก 66 ประเทศทั่วโลก
แหล่งข้อมูล
- BIOTEC-NSTDA. (2556). C26-ระบบบำบัดน้ำเสียแบบตรึงฟิล์มจุลินทรีย์ไม่ใช้อากาศ. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=2cbLAD3z85U&t=6s
- ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ. (2562). รายงานประจำปี 2562 ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ. ปทุมธานี : ศูนย์ฯ.
- ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ. ระบบบำบัดน้ำเสียเพื่อผลิตก๊าซชีวภาพ. https://www.biotec.or.th/biogallery/index.php/bioresource-and-environment-thai/wasterwater-thai
- สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. (2564, 9 มิถุนายน). เปลี่ยน “น้ำเสีย” เป็นก๊าซชีวภาพ. https://www.nstda.or.th/home/performance_post/turning-wastewater-into-biogas/
