การประยุกต์ TAM SAM SOM กับการกำหนดนโยบาย
การกำหนดตลาดเป้าหมายมีความสำคัญต่อการประเมินขนาดตลาดของกิจการ และสามารถนำเสนอสินค้าและบริการไปยังกลุ่มเป้าหมายได้อย่างถูกต้อง และยังเป็นประโยชน์ต่อการกำหนดกลยุทธ์ขยายตลาด การจัดสรรทรัพยากร และการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ในระยะต่าง ๆ ของกิจการ โดยมีคำที่มักถูกใช้เรียกขนาดตลาด 3 ระดับ คือ TAM, SAM และ SOM ดังนี้
TAM (Total Addressable Market) ตลาดทั้งหมดที่สินค้าหรือบริการของกิจการสามารถเข้าถึงได้ หรือเท่ากับ จำนวนลูกค้าทั้งหมดที่อาจซื้อสินค้า/บริการ × ราคาเฉลี่ยต่อหน่วย
SAM (Serviceable Available Market) ส่วนของตลาดที่กิจารสามารถให้บริการได้จริงตามข้อจำกัดของธุรกิจ หรือเท่ากับ จำนวนลูกค้าที่คุณสามารถให้บริการได้จริง × ราคาเฉลี่ยต่อหน่วย
SOM (Serviceable Obtainable Market) ส่วนของตลาดที่กิจการสามารถครอบครองได้จริงในระยะเวลาอันใกล้ หรือเท่ากับ จำนวนลูกค้าที่คุณคาดว่าจะได้จริง × ราคาเฉลี่ยต่อหน่วย
ประโยชน์ของการวิเคราะห์ TAM SAM SOM ช่วยให้เข้าใจศักยภาพของธุรกิจทั้งการมองภาพรวมของตลาดและประเมินโอกาสการเติบโต วางแผนกลยุทธ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ กำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน และเลือกช่องทางการตลาดที่เหมาะสม ดึงดูดนักลงทุนและผู้สนับสนุน ตลอดจนการวัดผลลัพธ์ได้อย่างแม่นยำ และปรับปรุงกลยุทธ์ได้อย่างต่อเนื่อง
การประยุกต์ใช้กับการกำหนดนโยบายสาธารณะ
TAM, SAM และ SOM สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการกำหนดนโยบายสาธารณะเพื่อประเมินศักยภาพและความเป็นไปได้สำหรับการริเริ่มนโยบายใหม่ เช่น การระบุกลุ่มเป้าหมาย การประเมินทรัพยากรที่ใช้ และการกำหนดเป้าหมายของนโยบาย โดยมองถึงความเป็นจริงในระยะอันใกล้ไปจนถึงโอกาสในระยะยาว ดังนี้
เพื่อที่จะให้การดำเนินนโยบายมีประสิทธิภาพและบรรลุวัตถุประสงค์ จึงมีแนวทางดำเนินการกับกลุ่มเป้าหมายแต่ละระดับ ดังนี้
TAM ให้ประเมินความต้องการในภาพรวม เพื่อดูว่านโยบายที่กำหนดขึ้นมีประชากรหรือกลุ่มเป้าหมายที่สามารถรับประโยชน์ได้ทั้งหมดกี่คน มีการวิเคราะห์เชิงโครงสร้างหรือระดับกว้างเพื่อประเมินว่านโยบายสามารถให้ช่วยความช่วยเหลือหรือแก้ไขปัญหาได้มากน้อยเพียงใด
SAM นำปัจจัยต่าง ๆ มาพิจารณาร่วม เช่น โครงสร้างพื้นฐานที่มี งบประมาณ เทคโนโลยี หรือทักษะ เพื่อกำหนดให้แคบลงว่าประชากรกลุ่มใดที่นโยบายสามารถเข้าถึงได้จริง ช่วยให้ออกแบบโปรแกรมที่สอดคล้องกับลักษณะและโจทย์ความต้องการได้มากขึ้น
SOM เป็นการกำหนดกลุ่มเป้าหมายที่นำนโยบายลงไป Implement ได้จริง และสามารถติดตามได้ว่าในช่วงระยะเวลาหนึ่งมีผู้เข้าถึงรับประโยชน์จากนโยบายกี่คน ซึ่งในกลุ่มนี้ควรมีการกำหนดตัวชี้วัดความสำเร็จที่วัดผลได้จริง และสามารถประเมินประสิทธิภาพของนโยบายได้ เพื่อให้มีการปรับปรุงและเตรียมการสำหรับการขยายผลในระดับต่อไป
จึงกล่าวได้ว่า การกำหนดขนาดตลาดแบบ TAM SAM และ SOM มิเพียงแต่ใช้การประเมินขนาดตลาดทางธุรกิจ แต่สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการดำเนินนโยบายอย่างเป็นระบบ ให้การดำเนินนโยบายมีประสิทธิภาพและบรรลุวัตถุประสงค์ได้ดียิ่งขึ้น
ที่มา:
1/ MANthi. (15 พฤศจิกายน 2567). TAM SAM SOM เครื่องมือวิเคราะห์ขนาดตลาดที่คุณต้องรู้. BS Group Thailand. https://www.bsgroupth.com/blog/10408/tam-sam-som-เครื่องมือวิเคราะห์ขนาดตลาดที่คุณต้องรู้?srsltid=AfmBOorgsA43vR5guHAuOl-uX6ysFWMNKu0yVHiRzljBf3E1KsOBM_HG
2/ Thaiyanant, S. (2024, October 30). Market Size Tam Sam Som คืออะไร คำนวณอย่างไร ฉบับเข้าใจง่าย. Angamastery. Retrieved from https://angamastery.co.th/blog/tam-sam-som/