ปัญหา Y2K หรือ ปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000 ได้รับการกล่าวถึงตั้งแต่ช่วงปี 1990 โดย Y2K มาจากคำว่า “Year 2000” ปัญหานี้จะเกิดขึ้นกับระบบคอมพิวเตอร์จากการใช้ตัวเลข 2 หลักแทนปี ค.ศ. ซึ่งจะส่งผลให้การดำเนินงานที่เกี่ยวข้องกับปี ค.ศ. นับตั้งแต่ปี ค.ศ. 2000 เป็นต้นไป เกิดความผิดพลาด ระบบคอมพิวเตอร์ รวมถึงอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ที่ควบคุมด้วยระบบคอมพิวเตอร์อาจหยุดทำงานได้ ปัญหานี้สืบเนื่องมาจากในอดีตการเก็บข้อมูลวันที่จะจัดเก็บในรูปแบบ YY MM DD โดยการเก็บข้อมูลรูปแบบนี้ถูกใช้มาตั้งแต่ยุคที่เริ่มมีการใช้คอมพิวเตอร์ เนื่องจากในสมัยนั้นที่เก็บข้อมูลมีราคาแพง การเก็บข้อมูลแบบย่อจะช่วยประหยัดเนื้อที่ แต่เมื่อเดินทางมาถึงวันที่ 1 มกราคม ของปี ค.ศ. 2000 ข้อมูลจะถูกจัดเก็บเป็น 00010 ซึ่งมีความซ้ำซ้อนกับปี ค.ศ. 1900 ส่งผลให้ข้อมูลจำนวนมหาศาลที่ถูกจัดเก็บในคอมพิวเตอร์ได้รับผลกระทบ โดยเฉพาะข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับคำนวณอายุ ระยะเวลา และบัญชี อาทิ ข้อมูลการทำธุรกรรม ข้อมูลกรรมธรรม์ ข้อมูลบัตรเครดิต ที่แม้แต่วันหมดอายุบนหน้าบัตรก็ยังคงใช้ตัวเลข 2 หลักแทนปี ค.ศ.
ประเทศต่างๆ ทั่วโลกต่างให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหานี้และมีการเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือกับสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นกับระบบคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ เนื่องจากการดำเนินงานต่างๆ ต้องพึ่งพาเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ ซี่งจะส่งผลกระทบโดยตรงต่อภาคธุรกิจที่สำคัญของประเทศ เนื่องจากมีการพึ่งพาเทคโนโลยีสูง ได้แก่ ธนาคาร สื่อสารโทรคมนาคม ขนส่ง ไฟฟ้าและพลังงาน ดังนั้นประเทศไทยจึงต้องให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหาเรื่องนี้อย่างจริงจัง
คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบกับข้อเสนอของกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ ที่ได้เสนอให้คณะรัฐมนตรีมีมติเพื่อแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ที่จะเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 2000 ของภาครัฐ ซึ่งถือเป็นปัญหาระดับชาติ โดยคณะรัฐมนตรีได้มีมติให้แต่ละกระทรวงและทบวงจัดตั้งคณะกรรมการในระดับกระทรวง เพื่อประเมินและแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000 และให้สำนักงบประมาณพิจารณางบประมาณสนับสนุน ด้านศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) ได้รับมอบหมายให้เป็นหน่วยงานกลางในการประสานงานด้านให้ความรู้และให้คำปรึกษาแก่หน่วยงานภาครัฐ รวมถึงให้คำปรึกษาแก่คณะกรรมการระดับกระทรวง
ด้วยตระหนักถึงขอบเขตของปัญหา และผลกระทบที่อาจก่อปัญหารุนแรงหากไม่ได้รับการแก้ไขอย่างถูกต้องและทันท่วงที กอปรกับความจำเป็นในการจัดตั้งองค์กรประสานงาน เพื่อให้การแก้ไขปัญหาเป็นในทิศทางเดียวกัน กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ จึงได้เสนอคณะรัฐมนตรีในการจัดตั้ง “คณะกรรมการประสานงานการแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ ปี ค.ศ. 2000” ขึ้น เพื่อเป็นองค์กรประสานงานในระดับกระทรวง/ทบวง โดย เนคเทค รับหน้าที่เป็นสำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการฯ และเพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ เนคเทค จึงได้จัดตั้งหน่วยงานเฉพาะกิจขึ้น ในชื่อ “โครงการศูนย์ประสานงานการแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000”
ศูนย์ประสานงานและดำเนินการแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000 หรือ “Y2K Center” ทำหน้าที่เป็นสำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการประสานงานการแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000 (Y2K-NCC) และเป็นศูนย์ประสานงานการแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000 ของหน่วยงานภาครัฐ เพื่อให้การดำเนินงานมีความเป็นเอกภาพ นอกจากนี้ยังเป็นสำนักงานเลขานุการของคณะอนุกรรมการบริหารระบบที่มีความสำคัญอย่างยิ่งยวด (Y2K-SOS) อีกด้วย โดย Y2K Center มีภารกิจดังต่อไปนี้
- รวบรวมข้อมูลและสารสนเทศในการแก้ไขปัญหา
- ติดตามและประเมินผลการแก้ไขปัญหา
- เป็นแหล่งรวบรวมเครื่องมือ และข้อมูลที่จำเป็นสำหรับการประสานงานแก้ไขปัญหา
- เป็นหน่วยงานประสานงานกับภาครัฐ ภาคเอกชน และรัฐวิสาหกิจในการร่วมดำเนินการแก้ไขปัญหา
- จัดประชุม และสัมมนาเพื่อสร้างความเข้าใจในปัญหา
- ศึกษา จัดทำ และเผยแพร่กระบวนการมาตรฐานในการแก้ไขปัญหา
- ให้คำปรึกษาในการแก้ไขปัญหา
- จัดทำสายด่วน Hotline เพื่อตอบปัญหา
- สร้างความรู้ความเข้าใจผ่านสื่อ
- ตรวจสอบข้อมูลการแก้ไขปัญหาของหน่วยงานภาครัฐ
- ประเมินความพร้อมของหน่วยงานภาครัฐในการรับมือกับปัญหา และติดตามประเมินผลการแก้ไขปัญหาของภาครัฐที่ดำเนินการโดยการว่าจ้างบริษัทเอกชน
- จัดทำข้อมูลสถานภาพโดยรวมของการแก้ไขปัญหา เพื่อรายงานต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ
โปรแกรมตรวจสอบปัญหา Y2K สำหรับ PC จำนวน 2 โปรแกรม คือ โปรแกรมของระบบติดตามการแก้ไขปัญหา โดยมีการแจกจ่ายให้กับหน่วยงานราชการต่างๆ จำนวน 300 ชุด และ โปรแกรมการตรวจสอบปัญหา Y2K สำหรับ PC เพื่อแจกให้หน่วยงานราชการและเอกชนนำไปตรวจสอบด้วยตนเอง จำนวน 300 แผ่น
Y2K Center ได้จัดดำเนินการ 1.) จัดสัมมนา เผยแพร่ความรู้และประชาสัมพันธ์ให้แก่หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชนทั่วไป รวมทั้งสิ้น 22 ครั้ง 2.) จัดตั้งสถาบันเครือข่าย Y2K ในภูมิภาค เพื่อเป็นตัวแทนในการเผยแพร่ความรู้และให้คำปรึกษาการแก้ไขปัญหาในระดับภูมิภาค 3.) จัดอบรมวิชาการ เรื่อง การจัดทำแผนสำรองฉุกเฉินสำหรับหน่วยงานภาครัฐ และ 4.) ตรวจเยี่ยมและรับฟังการรายงานผลการดำเนินการแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000 ของหน่วยงานในกลุ่มที่มีความสำคัญอย่างยิ่งยวด 3 ครั้ง จำนวน 10 หน่วยงาน
แหล่งข้อมูล
- ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ. (2541). Y2K Center. http://y2nectec.or.th/center/index.html
- ศูนย์ประสานงานและดำเนินการแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000. (2543). รายงานผลการดำเนินงาน การบริหารโครงการประสานงานการแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000. โรงพิมพ์เดือนตุลา.
