Traffy ระบบรายงานสภาพการจราจร

ปัญหาการจราจรติดขัดในกรุงเทพมหานคร โดยเฉพาะในช่วงเวลาเร่งด่วน หรือการเดินทางในช่วงเทศกาลวันหยุดยาว ที่มีปริมาณรถบนท้องถนนเป็นจำนวนมาก รวมถึงเหตุการณ์ไม่คาดฝันที่เกิดขึ้นบนท้องถนน ล้วนส่งผลให้ผู้ใช้รถใช้ถนนเสียเวลาในการเดินทาง การไม่ทราบข้อมูลสภาพการจราจร ทำให้ผู้ใช้รถใช้ถนนต้องเผชิญกับสถานการณ์รถติดอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) โดยห้องปฏิบัติการระบบขนส่งและจราจร (ITS) จึงได้พัฒนาระบบรายงานสภาพการจราจรอัจฉริยะ “Traffy” ซึ่งสามารถรายงานสภาพการจราจรได้แบบ Real Time และแสดงผลในรูปของ Google Maps โดยดึงข้อมูลมาจากป้ายจราจรอัจฉริยะ และกล้อง CCTV ในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล จากความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ อาทิ กองบังคับการตำรวจจราจร ศูนย์ควบคุมป้ายจราจรอัจฉริยะ กรุงเทพมหานคร และการทางพิเศษแห่งประเทศไทย ด้วยมุ่งหวังที่จะแก้ปัญหาการจราจรติดขัด โดย Traffy สามารถเป็นผู้ช่วยในการวางแผนการเดินทาง และช่วยให้ผู้ใช้รถใช้ถนนสามารถหลีกเลี่ยงเส้นทางที่มีปริมาณรถหนาแน่นได้อย่างทันท่วงที

Traffy ระบบรายงานสภาพการจราจร (ที่มาของภาพ จากแหล่งข้อมูลรายการที่ 1)

ความสำคัญและจุดเด่นของโครงการ Traffy

ประชาชนสามารถเข้าถึงได้ฟรี
ถูกออกแบบให้สามารถเข้าถึงได้ง่าย สะดวก และรวดเร็ว ผ่านทางช่องทางต่าง ๆ ได้แก่ เว็บไซต์ โทรศัพท์มือถือ Twitter Facebook และ Samsung Smart TV
สามารถระบุตำแหน่งได้โดยไม่ต้องอาศัย GPS
ใช้สีเขียว สีเหลือง และสีแดง แทนความหนาแน่นของเส้นทางจราจร โดยสีเขียว หมายถึงการจราจรคล่องตัว สีเหลือง หมายถึงการจราจรหนาแน่น และสีแดง หมายถึงการจราจรติดขัด
ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงข้อมูลป้ายจราจรอัจฉริยะ จำนวน 40 ป้าย
ผู้ใช้งานสามารถตรวจสอบสภาพการจราจรผ่านภาพจากกล้อง CCTV
สามารถให้ข้อมูลสำคัญ ซึ่งมีผลต่อการเดินทาง ได้แก่ ตำแหน่งที่มีการเกิดอุบัติเหตุ และพื้นที่ที่มีการก่อสร้าง
สามารถแนะนำเส้นทางที่ดีที่สุดในการเดินทาง เพียงระบุจุดเริ่มต้นและจุดหมายปลายทาง รวมถึงระบุเส้นทางที่ควรหลีกเลี่ยง
ผู้ใช้งานสามารถมีส่วนร่วมในการบรรเทาปัญหาจราจร โดยการแบ่งปันสภาพการจราจร

จาก Traffy เกิดการต่อยอดผลงาน คือ

Traffy API: บริการข้อมูล เพื่อให้นักพัฒนาสามารถนำข้อมูลจาก Traffy ไปต่อยอด และใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยข้อมูลที่นักพัฒนาสามารถหาได้จาก Traffy API ครอบคลุมข้อมูลจากกล้องวงจรปิด ข้อมูลสภาพการจราจร และข้อมูลถนนเส้นต่างๆ
TVIS: ระบบสำหรับค้นหาและรายงานสภาพการจราจรด้วยเสียงแบบอัตโนมัติ
Traffy bSafe: ระบบรายงานและร้องเรียนความปลอดภัยในการเดินทางด้วยรถโดยสารสาธารณะ ที่สามารถตรวจจับพฤติกรรมการขับขี่ได้แบบ Real Time และสามารถประเมินความเสี่ยงในการเกิดอันตราย พร้อมแจ้งเตือนด้วยเสียงทันทีเมื่อมีเหตุการณ์ที่ไม่ปลอดภัย ข้อมูลจาก Traffy bSafe สามารถใช้เป็นหลักฐานในการดำเนินคดีได้

Traffy Fondue เป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ภายใต้ Traffy เริ่มต้นพัฒนาจากการแก้ปัญหาการจราจร ด้วยการเพิ่มเส้นสีลงบนแผนที่เพื่อช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถอ่านเส้นทางได้สะดวกยิ่งขึ้น ต่อมาระบบที่ใช้ไม่ยุ่งยากนี้ ถูกพัฒนาต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ ภายใต้ชื่อ Traffy เพื่อแก้ไขปัญหาที่หลากหลาย เช่น

Traffy Waste – แก้ปัญหาเรื่องขยะ
Traffy Fondue – แก้ปัญหาของคนในเมือง

เริ่มต้นพัฒนาในปี 2018 ทีมวิจัยได้รับทุนสนับสนุนจากศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) เพื่อพัฒนา Smart City ด้านการบริหารจัดการการจัดเก็บขยะในจังหวัดภูเก็ต วัตถุประสงค์เริ่มแรกโครงการมุ่งเน้นการจัดทำข้อมูลครอบคลุมให้ครอบคลุมดังนี้

ข้อมูลสถานที่และเวลา – จุดเก็บขยะและตารางเวลาการจัดเก็บ
สถิติการจัดเก็บ – ข้อมูลปริมาณและรูปแบบขยะ
เส้นทางเดินรถ – การวางแผนเส้นทางที่เหมาะสม
การใช้น้ำมัน – ติดตามต้นทุนในการจัดเก็บขยะ

โดยมีผลประโยชน์ที่คาดหวังของ Smart City คือ สำหรับเทศบาล – สามารถวางแผนการทำงานล่วงหน้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสำหรับประชาชน – ทราบกำหนดวันและเวลาที่เหมาะสมในการนำขยะมาทิ้ง

แม้ว่าโครงการ Smart City ในภาพรวมจะได้รับผลตอบรับที่ดี แต่ทีมวิจัยพบข้อจำกัดสำคัญที่ว่า เซ็นเซอร์ไม่สามารถตรวจจับขยะเกลื่อนกลาด หรือขยะที่ตกหล่นอยู่นอกถังขยะได้ จึงทำให้เกิดแนวคิด Human Sensor ทีมวิจัยจึงคิดค้นแนวคิดใหม่ว่า “แทนที่จะพึ่งเซ็นเซอร์บนรถขยะเพียงอย่างเดียว ควรให้คนทำหน้าที่เป็นเซ็นเซอร์ด้วย” ด้วยแนวคิดนี้ ทีมวิจัยจึงพัฒนาเครื่องมือที่ให้คนทั่วไปสามารถแจ้งปัญหาขยะเกลื่อนกลาดได้ เมื่อระบบสามารถแก้ปัญหาขยะได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทีมวิจัยจึงตระหนักว่า หากสามารถแก้ปัญหาขยะได้ แสดงว่าสามารถนำไปแก้ปัญหาอื่นๆ ในเมืองได้เช่นกัน ด้วยเหตุผลนี้ระบบจึงพัฒนามาเป็นแพลตฟอร์มสำหรับการร้องเรียนปัญหาเมืองทั่วไป และกลายมาเป็น Traffy Fondue ในปัจจุบัน

แพลตฟอร์ม Traffy Fondue รู้จักเป็นที่แพร่หลายมากขึ้นเมื่อผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร “นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์” ได้นำแพลตฟอร์ม “Traffy Fondue” มาใช้เป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาและแก้ไขปัญหาเมืองแบบมีส่วนร่วม เปิดโอกาสให้ประชาชนสามารถแจ้งปัญหาที่พบเห็นในชีวิตประจำวันได้อย่างสะดวก อาทิ ไฟฟ้า ประปา การจราจร เป็นต้น โดยแจ้งปัญหาที่พบผ่าน Line Chatbot หรือเว็บไซต์ https://traffy.in.th ผ่านสมาร์ตโฟน โดยผู้แจ้งพึงพอใจเป็นอย่างมากเพราะปัญหาที่พบนั้นส่วนใหญ่ได้รับการแก้ไขอย่างรวดเร็ว

นอกจากจะแจ้งปัญหาเมืองแล้ว เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 ได้เกิดแผ่นดินไหว ณ สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา และส่งผลกระทบต่อประเทศไทยด้วย จากสถานการณ์ดังกล่าวนี้ ทีมวิจัยได้รับคำขอจากกรุงเทพมหานครให้ Traffy Fondue สามารถแจ้งปัญหารอยร้าวของอาคาร โดยระบุข้อมูลรอยร้าวที่พบ แนบภาพ และแนบวิดีโอ เมื่อส่งข้อมูลเรียบร้อยแล้วทางกรุงเทพมหานครจะมีทีมวิศวกรเข้ามาพิจารณารอยร้าวที่ได้รับแจ้งว่ามีความเสี่ยงต่อการที่ตึก ที่อยู่อาศัย อาคาร จะถล่มลงมาหรือไม่ ทีมวิจัยจึงเพิ่ม “ปุ่มแจ้งรอยร้าว” และสามารถใช้งานได้ทันท่วงที

ปัจจุบันสถิติการใช้งาน Traffy Fondue ทั่วประเทศ (ข้อมูล ณ วันที่ 16 กรกฎาคม 2568) ปัจจุบันมีหน่วยงานนำ Traffy Fondue ไปใช้แล้ว 19,228 แห่ง ขยายผลการใช้งานไปแล้ว 77 จังหวัด ใน 771 อำเภอ เทศบาลนำไปใช้ 2,112 แห่ง อบต. 2,562 แห่ง รับเรื่องไปแล้วกว่า 1,504,537 เรื่อง ดำเนินการแก้ไขปัญหาเสร็จสิ้นแล้ว 1,158,080 เรื่อง (คิดเป็น 77%)

การต่อยอด

เรื่องราวของ Traffy Fondue แสดงให้เห็นถึงกระบวนการพัฒนานวัตกรรมที่เริ่มจากการแก้ปัญหาเฉพาะจุด แล้วค่อยๆ ขยายขอบเขตไปสู่การแก้ปัญหาที่ใหญ่และซับซ้อนมากขึ้น พร้อมกับการคำนึงถึงปัจจัยทางสังคมและวัฒนธรรมในการออกแบบผลิตภัณฑ์

รางวัลที่นักวิจัย และทีมวิจัยได้รับจากการพัฒนา Traffy Fondue

2021

รางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ ประจำปี 2564 ด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม ประเภทหน่วยงานภาครัฐ รางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 1

2022

รางวัล Prime Minister Award: Innovation For Crisis รางวัลประเภทองค์กร / บุคคล ที่ส่งเสริมประเด็นด้านการจัดการภัยพิบัติ
รางวัล Prime Minise’s TRIUP Awards for Research Utilization with High Impact 2022 รางวัลผลงานวิจัยแห่งชาติที่มีผลกระทบสูง ประจำปี 2565
รางวัลบริการภาครัฐ ระดับดีเด่น ประเภทนวัตกรรมการบริการ “ระบบบริหารจัดการปัญหาเมืองด้วยเทคโนโลยีและปัญญาประดิษฐ์”

2023

ดร.วสันต์ ภัทรอธิคม นักวิจัยอาวุโส กลุ่มนวัตกรรมดิจิทัลสำหรับเมือง สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) รับรางวัลเกียรติยศ (Honorary Awards) ในฐานะผู้พัฒนา โครงการ Traffy Fondue แพลตฟอร์มบริหารจัดการปัญหาเมือง ประเภทผู้ที่สร้างแรงบันดาลใจ ด้านการคำนึงถึงการจัดการ ด้านกำจัดขยะ ด้านการสร้างแรงบันดาลใจด้านการรักษา ด้านคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมการยกระดับคุณภาพชีวิต และด้านการตอบแทนทางสังคม (Social Contribution) ในการประกาศรางวัล Thailand Green Design Awards 2023

ผลงานตีพิมพ์

2015

Napong Wanichayapong, Monsak Socharoentum, Wasan Pattara-atikom. Improving accident statistics: the role of social media. (2015). 2015 ACM International Symposium. https://doi.org/10.1145/2800835.2800979
Wanichayapong, Napong, Pattara-Atikom, Wasan and Peachavanish, Ratchata. (2015). Road traffic question answering system using ontology. 4th Joint International Conference, JIST 2014, Chiang Mai, Thailand, November 9-11, 2014. Revised Selected Papers. https://doi.org/10.1007/978-3-319-15615-6_32

แหล่งข้อมูล

Kanokporn Siwang. Traffy ระบบรายงานสภาพการจราจร. http://dev1.colorpack.net/most/main/th/116-knowledge/work-of-most/nstda/1580-traffy
MGR Online. (2551, 26 ธันวาคม). เทคโนโลยีจราจรอัจฉริยะช่วยรายงานสภาพการจราจร ปี 52 ได้แม่นยำ. MGR Online. https://mgronline.com/science/detail/9510000152147
NSTDAChannel TVstation. (2559). ชาววิทย์ชิดชาวบ้าน ตอน ฝ่าวิกฤตจราจรด้วยไอที. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=o6jSgeuw4n4&ab_channel=NSTDAChannelTVstation
ไทยรัฐ ไซเบอร์เน็ต. (2554, 17 เมษายน). ศูนย์ข้อมูลจราจรในมือคุณ. ไทยรัฐออนไลน์. https://www.thairath.co.th/content/164352?fbclid=IwAR1E0TbuIwRtdL_Rc9anx8ShB4StZg9vYgkqiTgVxcGyXQWLgEAjbHok6YM
วิธวินท์ ไตรพิศ. (2552). เจาะระบบ TRAFFY หนีรถติด ด้วยมือถือ. นิตยสาร https://www.autoinfo.co.th/archive/28076/
ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ. (2560). Traffy. https://wapst7.wixsite.com/traffy
Traffy Fondue แพลตฟอร์มบริหารจัดการปัญหาเมือง. https://www.traffy.in.th/