ชีวภัณฑ์ควบคุมวัชพืชใบกว้าง

หนึ่งในปัญหาของการเกษตรกรรมที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจประเทศไทย คือ วัชพืชใบกว้าง ก่อให้เกิดความเสียหายต่อคุณภาพและปริมาณของผลผลิต วัชพืชนี้มีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมและสามารถขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว เกษตรกรจึงเลือกใช้สารเคมีในการกำจัด เช่น ไกลโฟเสตและพาราควอต ซึ่งในการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชเหล่านี้อย่างต่อเนื่องเป็นเวลานานและปริมาณมาก ส่งผลให้วัชพืชสามารถปรับตัวให้ต้านทานต่อสารกำจัดวัชพืชได้ ขณะเดียวกันก็มีความเป็นพิษต่อมนุษย์ อีกทั้งยังส่งผลกระทบและตกค้างในสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างมาก

การพัฒนากลยุทธ์ในการกำจัดวัชพืชในปัจจุบัน มีใช้จุลินทรีย์จากธรรมชาติหรือสารสกัดจากจุลินทรีย์มาทำการควบคุมและทำลายวัชพืช ซึ่งมีความปลอดภัยต่อมนุษย์ ลดผลกระทบกับสิ่งแวดล้อมและเพิ่มความจำเพาะเจาะจงกับวัชพืชเป้าหมาย โดยได้ค้นพบว่า ราก่อโรคในวัชพืช ได้แก่รา Colletotrichum siamense สายพันธุ์ TBRC 12768 (Cs1) และรา Phoma multirostrata สายพันธุ์ TBRC 12768 (Pm1) สามารถสร้างสปอร์เข้าไปก่อโรคและทำลายวัชพืชใบกว้างได้แก่ ตีนตุ๊กแก บานไม่รู้โรยป่า และวัชพืชใบกว้างชนิดอื่นๆ ได้โดยไม่เข้าไปทำลายพืชเศรษฐกิจหลักที่สำคัญ ได้แก่ มันสำปะหลัง และพืชเศรษฐกิจอื่นๆ มีความจำเพาะเจาะจงสูงกับวัชพืชเป้าหมาย การใช้งานง่าย โดยผสมกับน้ำและฉีดพ่น ทำให้วัชพืชตายภายในเวลา 2-3 สัปดาห์ สามารถใช้ทดแทนสารเคมีโดยไม่ตกค้างในผลิตภัณฑ์และสิ่งแวดล้อม

คุณสมบัติและจุดเด่นของเทคโนโลยี

มีประสิทธิภาพในการกำจัดวัชพืชเป้าหมายได้ภายในเวลา 2-3 สัปดาห์
มีความจำเพาะเจาะจงกับวัชพืชใบกว้างเป้าหมาย โดยไม่ส่งผลกระทบกับพืชเศรษฐกิจ
ผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติ ปลอดภัย สามารถย่อยสลายได้ ไม่ตกค้างในผลิตภัณฑ์และสิ่งแวดล้อม
กระบวนการผลิตและกรรมวิธีการใช้งาน ง่ายและไม่ยุ่งยาก

สถานภาพทรัพย์สินทางปัญญา

อนุสิทธิบัตร เลขที่คำขอ 2003001860 เรื่อง ชีวภัณฑ์สำหรับกำจัดวัชพืชใบกว้าง

สถานภาพของผลงานวิจัย

ต้นแบบในระดับห้องปฏิบัติการและโรงเรือน

ความร่วมมือที่เสาะหา
เสาะหาผู้รับอนุญาตใช้สิทธิ

นักวิจัย
ดร.อลงกรณ์ อำนวยกาญจนสินและคณะ
ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (BIOTEC)
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)

ภาพที่ 1 การก่อโรคและทำลายวัชพืชตีนตุ๊กแกโดยรา Colletotrichum siamense สายพันธุ์ TBRC 12768 (Cs1) และรา Phoma multirostrata สายพันธุ์ TBRC 12768 (Pm1)