ฝ่ายวิชาการและกิจกรรมพัฒนาเยาวชนวิทยาศาสตร์

ความเป็นมา
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติได้เริ่มดำเนินการจัดกิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์ ในปี 2541 เพื่อส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพเยาวชนที่มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีตามความสนใจ และถนัด  ต่อมาในปี 2543 ได้มีการขยายกลุ่มเป้าหมายโดยจัดกิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์สำหรับนักเรียนทั่วไป   ในรูปแบบโครงการวิทยาศาสตร์ในโรงเรียน โครงการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในโรงเรียนชนบท และงานโครงการสร้างความตระหนักทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  ค่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้เป็นเครื่องมือสำคัญในการจัดกิจกรรมเพิ่มพูนประสบการณ์การเรียนรู้ (Enrichment program) ทางด้านวิทยาศาสตร์ เนื่องด้วยรูปแบบของกิจกรรมค่ายสามารถส่งเสริมและพัฒนาทักษะและกระบวนการเรียนรู้เพิ่มเติมจากในชั้นเรียน และสามารถทำได้หลากหลาย ยืดหยุ่นตามความสนใจและถนัดของเยาวชน

บ้านวิทยาศาสตร์สิรินธร อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย  ได้เริ่มก่อตั้งขึ้นในปี 2546 ในนามโครงการค่ายวิทยาศาสตร์ถาวร   และเปิดตัวขึ้นในปี 2551  เพื่อเป็นสถานที่เรียนรู้ คิดค้น ค้นคว้า และร่วมทำกิจกรรมทางวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กและเยาวชน โดยมีนักวิชาการ นักวิจัย และเครือข่ายอาจารย์มหาวิทยาลัยร่วมจัดและให้การดูแล เพื่อให้เกิดระบบบริหารจัดการและพัฒนากิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น   ต่อมาใน ปี 2554 คณะกรรมการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (กวทช.)  ได้มีมติจัดตั้งฝ่ายบริหารค่ายวิทยาศาสตร์ สายงานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อสังคม ส่วนงานกลาง  สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เพื่อส่งเสริมและพัฒนาเยาวชนในรูปแบบกิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์และฝึกอบรม  โดยกิจกรรมค่ายวิทยาศาสตร์จัดเป็นรูปแบบหนึ่งของกิจกรรมเพิ่มพูนประสบการณ์สำหรับเยาวชนนอกเหนือจากการเรียนในระบบโรงเรียน  เพื่อตอบสนองศักยภาพและความสนใจที่หลากหลายของเยาวชน

วิสัยทัศน์และปรัชญาดำเนินการ

ส่งเสริมและสนับสนุนกิจกรรมการเรียนรู้สำหรับเด็กเยาวชนอย่างมีความสุขด้วยสาระทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

วัตถุประสงค์

• นำความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตลอดจนงานวิจัยของ สวทช. ไปใช้ประโยชน์ในการส่งเสริมการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของเยาวชนแบบบูรณาการ เช่น เพิ่มพูนประสบการณ์ทางวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กและเยาวชน พัฒนาเป็นเนื้อหาในหลักสูตรการเรียนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สร้างความเข้มแข็งทางวิชาการให้กับโรงเรียน
• เยาวชนมีความรู้ความเข้าใจด้านวิทยาศาสตร์เพิ่มขึ้น
  

พันธกิจของฝ่าย

จัดกิจกรรมส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพทางวิทยาศาสตร์สำหรับเยาวชน ในรูปแบบต่างๆ เช่น  ค่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บรรยายพิเศษ ฝึกอบรม

2. จัดฝึกอบรมครูวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

จัดฝึกอบรมความรู้วิทยาศาสตร์และทักษะทางวิทยาศาสตร์ในเชิงบูรณาการให้กับครูและอาจารย์ได้นำไปใช้ในชั้นเรียน

3. พัฒนาหลักสูตรและสื่อการเรียนรู้

พัฒนาหลักสูตร สื่อการเรียนรู้ คู่มือ และออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่มีความสอดคล้องกับงานวิจัยและพัฒนาที่สวทช.สนับสนุนเพื่อส่งเสริมและพัฒนาเด็กและเยาวชนตามศักยภาพ ความสนใจและความถนัดของแต่ละกลุ่ม ตลอดจนพัฒนาหลักสูตรและกิจกรรมสำหรับอบรมครู

4. พัฒนาเยาวชนและนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่ระดับนานาชาติ

บริหารจัดการโครงการพัฒนานักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่ เพื่อสนับสนุนนิสิต นักศึกษา ครู อาจารย์ นักวิจัย และนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่ของไทย ได้มีโอกาสเข้าร่วมกิจกรรมวิจัยและ/หรือการประชุมวิชาการระดับโลก

โครงสร้างดำเนินการของฝ่าย

ระดับนโยบาย   ฝ่ายวิชาการและกิจกรรมพัฒนาเยาวชนวิทยาศาสตร์ สังกัดอยู่ในสายงานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อสังคม ศูนย์พัฒนากำลังคน  ส่วนงานกลาง  สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ  โดยมี ดร.ชฎามาศ ธุวะเศรษฐกุล รองผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ และ ดร.อ้อมใจ ไทรเมฆ  ผู้ช่วยผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ  เป็นผู้บังคับบัญชาในการกำกับดูแลและการให้คำแนะนำแนวทางดำเนินงานของฝ่าย

ระดับดำเนินงาน ประกอบด้วย บุคลากรในฝ่ายวิชาการและกิจกรรมพัฒนาเยาวชนวิทยาศาสตร์ มีจำนวน  13 คน โดยอยู่ในสายงานบริหาร 1 คน สายงานวิชาการ  11  คน และสายงานสนับสนุน 1 คน ดังนี้